Amerika Birleşik Devletleri'nde, özellikle California eyaletinde, kiracıların internet hizmeti sağlayıcısı seçme özgürlüğünü artıracak önemli bir yasa tasarısı kabul edildi. Bu yeni düzenleme, apartman sakinlerinin sözleşmeli oldukları internet servis sağlayıcısından çıkabilmelerine olanak tanıyacak. Yeni yasa, kira sözleşmeleri kapsamında zorunlu hale getirilen internet paketlerine karşı bir çözüm sunmayı hedefliyor.
Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girmesi beklenen yasa tasarısı, ev sahiplerinin kiracıların belirli bir internet servis sağlayıcısından (kablolu, uydu veya mobil) hizmet alma zorunluluğunu kaldırmasını öngörüyor. Eğer ev sahibi bu şartı yerine getirmezse, kiracı söz konusu internet hizmeti maliyetini kiradan düşebilecek. Ayrıca, ev sahiplerinin bu durum nedeniyle kiracılarına karşı herhangi bir olumsuz yaptırımda bulunması da yasaklanacak.
Tasarı, eyalet senatosunda büyük bir çoğunlukla onaylanırken, California Valisi'nin imzasıyla yasalaşması bekleniyor. Tasarıyı hazırlayan milletvekili, internet sağlayıcıları ve emlak şirketlerinin lobilerinin bu yasaya karşı yoğun bir çaba gösterdiğini, ancak vali tarafından onaylanacağına dair beklentisinin yüksek olduğunu belirtti. Milletvekili, bu yasanın kiracılara önemli korumalar sağlayacağına inandığını vurguladı.
“İnsanlara Adil Davranılmalı”
Milletvekili, internet sağlayıcıları ve emlak lobilerinin, toplu faturalandırma sistemlerinin kiracıların internet maliyetlerini düşürdüğü yönündeki iddialarını reddetti. Kendisinin de ifade ettiği gibi, bu yasa ile sektörün insanlara daha adil davranması hedefleniyor. Yasa, toplu faturalandırmayı yasaklamıyor veya internet sağlayıcılarının gelirlerini sınırlamıyor; sadece kiracılara mevcut anlaşmadan çıkma hakkı tanıyor.
Tasarıyı hazırlayan milletvekili, daha kısıtlayıcı düzenlemelerin de yapılabileceğini ancak amacın işletmelere zarar vermek değil, insanlara yardımcı olmak olduğunu belirtti. Teoride, ev sahipleri ile internet servis sağlayıcıları arasındaki toplu indirimlerin kiracılara yansıtılması, maliyetleri düşürebilirdi. Ancak milletvekili, bu indirimlerin kiracılara aktarılmadığı, hatta bazı durumlarda ev sahiplerinin ek gelir elde ettiği örnekler olduğunu belirtti. Tasarı üzerinde çalışmaya başladıklarında, bu tür anlaşmalardan çıkmak isteyen ancak ev sahipleri tarafından engellenen kiracılar hakkında daha fazla bilgi edindiklerini sözlerine ekledi. Bu durumun genellikle yüzlerce, binlerce mülkü bulunan büyük emlak şirketleri tarafından uygulandığı ifade edildi.
ABD Federal İletişim Komisyonu'nun Terk Edilen Planına Benzerlik
California'nın bu adımı, yaklaşık sekiz ay önce ABD Federal İletişim Komisyonu'nun (FCC) kiracılara toplu faturalandırmadan çıkma hakkı tanıma önerisini terk etmesinin ardından geldi. FCC'nin önceki başkanı tarafından önerilen bu plan, daha sonra FCC'nin mevcut başkanı tarafından iptal edildi.
FCC tarafından, bir sağlayıcının bir binaya özel erişim hakkına sahip olduğu durumlar dışında, toplu faturalandırma sözleşmeleri yasaklanmış durumda. Ancak yine de, bir internet servis sağlayıcısı ile ev sahibi arasındaki toplu faturalandırma anlaşması, başka sağlayıcıların aynı binaya hizmet vermesini finansal olarak daha az cazip hale getirebiliyor. Kiracıların toplu faturalandırma düzenlemelerinden çıkabilmesi, rekabetçi sağlayıcıların bir binaya hizmet vermesini biraz daha mümkün hale getirebilir. Milletvekili, FCC'nin bu kararının talihsiz olduğunu ve kiracıları dezavantajlı duruma düşürdüğünü belirtti.
Sektörden Eleştiriler: “Uygun Fiyatlılığa Aykırı Bir Yasa”
California'daki bu yasa tasarısı, internet sağlayıcıları ve ev sahipleri tarafından memnuniyetle karşılanmadı. Kablo şirketlerini temsil eden bir sektör örgütü, bu yasanın tüketicinin korunması adı altında uygun fiyatlılığa aykırı olduğunu ve California'daki dijital uçurumu daha da genişleteceğini savundu. Örgüt yöneticisi, mülk sahiplerinin hizmeti reddeden kiracılara iade yapmak zorunda kalacağını ve toplu faturalandırmanın kaldırılmasının, özellikle düşük gelirli aileler için internet erişimini riske atacağını iddia etti.
Sektör örgütü, toplu indirimlerin kaldırılmasının genel faturaları artıracağını ve mevcut ekonomik zorluklardaki insanları olumsuz etkileyeceğini savundu. Kablo sektörünün açıklamalarına göre, toplu faturalandırma tüketiciler için faydalıdır ve bu indirimlerin ortadan kalkması, özellikle kiraların arttığı şu dönemde konut maliyetlerini yükseltecektir.
Emlak Teknolojileri ve Dönüşüm Merkezi (RETTC) de tasarıya karşı çıktı. Bu grubun destekçileri arasında büyük emlak şirketleri ve internet sağlayıcıları bulunuyor. RETTC, toplu faturalandırmanın ekonomik temelini sarsacağını ve hizmeti böleceğini belirtti. Grubun iddialarına göre, bu durumun kiracılar için daha yüksek internet maliyetlerine, internet sağlayıcılarının çok katlı konutlara yatırımının azalmasına, mülk genelindeki akıllı teknolojilerin sekteye uğramasına ve dijital uçurumun genişlemesine yol açabileceği öne sürüldü.
Kablosuz Sağlayıcılara Potansiyel Avantaj
California Kablo ve Video Birliği, kablolu altyapıya sahip binalarda kablosuz sağlayıcıların avantaj elde etmesinden endişe duyuyor. Grubun açıklamasına göre, yasanın teknoloji nötrlüğünden uzak olması, bazı sağlayıcılara haksız avantaj sağlayabilir. Ancak milletvekili, yasanın özellikle kablosuz veya uydu sağlayıcıları için faydalı olabileceğini, çünkü bu sağlayıcıların her binaya kablo döşemek zorunda kalmayacağını belirtti. Milletvekili, yasanın teknoloji nötr olmasının mevcut ve gelecekteki teknolojiler için de faydalı olacağını vurguladı.
Milletvekilinin hazırladığı bu yasa tasarısı, kiracılar için genişbant interneti daha uygun fiyatlı hale getirmeyi hedeflerken, California milletvekilleri daha önce düşük gelirli bireyler için aylık 15 dolarlık genişbant planları zorunlu kılmayı amaçlayan daha kapsamlı bir yasa tasarısını geri çekmişti. Bu geri çekilmenin, ABD yönetiminin genişbant ağlarının genişletilmesine yönelik fonları engelleme tehdidi sonrasında gerçekleştiği belirtildi.
