Son dönemlerde adından sıkça söz ettiren ve kilo verme konusunda önemli başarılar vadeden Ozempic gibi ilaçlar, cerrahi yöntemlerle karşılaştırıldığında bir adım geride kaldı. Yapılan yeni bir araştırma, obezite tedavisinde cerrahi operasyonların, bu tür ilaçlardan yaklaşık 5 kat daha etkili olduğunu ortaya koydu.
New York Üniversitesi'nden (NYU) araştırmacılar, mide küçültme (sleeve gastrectomy) ve gastrik bypass gibi bariyatrik cerrahi yöntemlerini, semaglutid veya tirzepatid gibi ilaçlarla kıyasladı. Bu ilaçlar, iştahı kontrol eden doğal GLP-1 hormonunu taklit ettikleri için glukagon benzeri peptit-1 (GLP-1) reseptör agonistleri olarak biliniyor.
Araştırmacılar, yaş, vücut kitle indeksi ve kan şekeri seviyeleri gibi faktörlere göre eşleştirilen sağlık kayıtlarını inceledi. Sonuçlar oldukça çarpıcıydı: Cerrahi grubundaki hastalar, iki yıl içinde toplam vücut ağırlıklarının ortalama %25.7'sini kaybederken, ilaç grubundaki hastalar yalnızca %5.3'lük bir kayıp yaşadı.
Bu önemli farkın nedenlerinden biri olarak, hastaların ilaç tedavilerine uyum sağlamakta zorlanması gösterildi. Cerrahi operasyonlar ise genellikle daha kalıcı çözümler sunuyor. Ancak araştırmacılar, daha kısa sürelerde bile cerrahi müdahalenin daha üstün sonuçlar verdiğini gözlemledi.
NYU'dan cerrahi asistanı Avery Brown, elde edilen sonuçları değerlendirirken, "Klinik çalışmalar GLP-1 ilaçlarıyla %15 ila %21 arasında kilo kaybı gösteriyor, ancak bu çalışma, gerçek dünyada, hatta bir yıl boyunca aktif reçeteye sahip hastalarda bile kilo kaybının oldukça düşük olduğunu öne sürüyor. Hastaların %70'e varan bir kısmının tedaviyi bir yıl içinde bırakabileceğini biliyoruz. GLP-1 hastalarının beklentilerini ayarlaması, tedaviye daha sıkı uyması veya istenen sonuçları elde etmek için metabolik ve bariyatrik cerrahiyi tercih etmesi gerekebilir" dedi.
Bu araştırmanın, cerrahi seçenekleri destekleyen bir kuruluş tarafından finanse edilmiş olması dikkate değer bir detay. Bununla birlikte, araştırmacılar semaglutid tedavilerini tamamen göz ardı etmiyor. Zira bu ilaçlar da çalışmada faydalı sonuçlar göstermiş durumda. GLP-1 reçetelerinin 2022-2023 yılları arasında iki katına çıkmasıyla birlikte, bu ilaçların yerleşik cerrahi yöntemleriyle nasıl karşılaştırıldığını ve her birey için en uygun seçeneklerin neler olduğunu belirlemek büyük önem taşıyor.
GLP-1 ilaçları cerrahiye göre çok daha popüler olsa da, hastaların bu ilaçları düzenli kullanmadığı görülüyor. Öte yandan, cerrahiye uygun olan kişilerin sadece küçük bir yüzdesi bu seçeneği tercih ediyor.
Kilo verme, Ozempic gibi ilaçların tek faydası değil. Bu ilaçlar başlangıçta tip 2 diyabet tedavisinde kullanılıyordu çünkü kan şekerini düşürmeye yardımcı oluyorlar. Ayrıca kanser ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabildiklerine dair çalışmalar da bulunuyor. Bu yeni araştırmada, bariyatrik cerrahinin kan şekeri kontrolünde daha da iyi sonuçlarla ilişkilendirildiği belirtildi.
Cerrahi müdahalelerin de bir sihirli değnek olmadığını unutmamak gerekiyor. Güvenli olmalarına rağmen, bu prosedürler invaziv, kalıcıdır ve yine de hastaların sıkı diyet ve egzersiz rutinlerine uymasını gerektirir.
NYU Grossman Tıp Fakültesi'nde bariyatrik cerrah olan Karan Chhabra, gelecekteki çalışmalarında sağlık profesyonellerinin GLP-1 sonuçlarını nasıl optimize edebileceğini, hangi hastaların bariyatrik cerrahiyle, hangilerinin GLP-1 ile daha iyi tedavi edileceğini belirlemeyi ve tedavi başarısında cepten ödenen maliyetlerin rolünü araştırmayı hedeflediklerini belirtti.
Araştırma, 2025 ASMBS yıllık toplantısında sunuldu.
