Kadın beynini Alzheimer hastalığına karşı daha savunmasız hale getiren bazı faktörler olduğu düşünülüyor. Yeni bir araştırma, bu durumun açıklanmasında omega-3 gibi sağlıklı yağların rol oynayabileceğini öne sürüyor.
Erkeklere kıyasla kadınlarda tipik olarak daha yüksek düzeylerde omega-3 yağ asidi bulunmasına rağmen, yapılan bu analizde Alzheimer hastası kadınlarda bu lipit moleküllerinde şaşırtıcı bir düşüş gözlemlendi. Araştırmacılar, erkeklerde Alzheimer hastalığı ile sağlıklı erkekler arasında benzer lipit değişiklikleri bulamadı. Bu da, bu yağların hastalığı cinsiyete göre farklı etkileyebileceği anlamına geliyor.
Bulgular, uzun yıllardır süregelen ve Alzheimer hastalığında yağ damlacıklarının rolünü ima eden bir hipotezi destekliyor. Tarihsel olarak bu lipitler, tau yumakları ve amiloid plaklarının gölgesinde kalmış olsa da, hastalığın beyindeki belirtileri arasında yer alıyorlar. Bu durum, yağ asidi metabolizmasının bir şekilde bozulduğunu gösteriyor.
Son bir Lancet Komisyonu raporu, Alzheimer riskinin yüzde 7'sinin, vücutta kolesterol ve yağ asitlerini taşıyan düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ile ilişkilendirildiğini tahmin ediyor. Bu mevcut çalışma, kadınların Alzheimer'ı erkeklere göre iki kat daha sık geliştirmesinin nedeni olarak bu risk faktörünü işaret ediyor.
Araştırma ekibi, altı Avrupa ülkesinden 841 katılımcının lipit profillerini inceledi. Sağlıklı bilişsel duruma veya hafif bilişsel bozukluğa sahip kişilere kıyasla, Alzheimer hastası katılımcılarda 'sağlıksız' doymuş yağ asitlerinin düzeyleri belirgin şekilde daha yüksek, omega-3 gibi sağlıklı doymamış yağ asitlerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu görüldü.
Araştırmanın sonuçlarına göre, kadınların beslenmelerine yağlı balıklar veya takviyeler yoluyla omega yağ asitlerini dahil etmeleri öneriliyor. Ancak, lipit kompozisyonunu değiştirmenin Alzheimer hastalığının biyolojik seyrini etkileyip etkilemediğini belirlemek için daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç var.
Araştırmada, LDL ve HDL gibi lipoproteinler tarafından taşınan yüzlerce farklı lipit analiz edildi. Kadınlarda, birçok lipitin Alzheimer hastalığı ve bilişsel bozuklukla ilişkili olduğu belirlendi. Ancak aynı örüntüler erkeklerde gözlemlenmedi. Sağlıklı kadınlarla karşılaştırıldığında, Alzheimer hastası kadınlarda omega yağ asitlerine bağlı lipoproteinlerde bir azalma görüldü.
Kadınların Alzheimer'ı daha sık geliştirmesinin nedenlerini ve bu duruma karşı ne yapılması gerektiğini anlamak, gelecekteki tedavilerin ve sağlık önerilerinin daha iyi şekillendirilmesine yardımcı olabilir. Beyin yaşlanması araştırmalarında tarihsel olarak cinsiyet farklılıklarına yeterince odaklanılmadığı biliniyor. Bu tür çalışmaların artmasıyla, kadınların beyin sağlığı ve Alzheimer riski konusundaki bilgilerimizin derinleşmesi bekleniyor.
Bu araştırma, Alzheimer's & Dementia dergisinde yayımlandı.
