Dünyaca ünlü girişimci Jeff Bezos, önümüzdeki 10 ila 20 yıl içinde yörüngede devasa ölçekli veri merkezlerinin inşa edilebileceğini öngörüyor. Bu uzay tabanlı tesislerin, Dünya'daki tesislere kıyasla daha verimli ve maliyet-etkin olabileceği düşünülüyor. Bunun başlıca nedenleri arasında sürekli güneş enerjisi erişimi ve doğal soğutma imkanları yer alıyor.
Bezos, bu vizyonunu İtalya'daki bir teknoloji etkinliğinde yaptığı konuşmada dile getirdi. Yapay zeka (YZ) ve bulut tabanlı teknolojilerin hızla yayılmasıyla birlikte, mevcut bilgi işlem altyapılarının güç ve soğutma kapasitesi sınırlarını zorladığına dikkat çekildi. Bu durum, şirketleri veri merkezleri için yeni konumlandırma seçenekleri aramaya itiyor. Bazı firmalar gemilerde, bazıları ise kutup ülkelerinde veri merkezleri kurmayı düşünürken, Bezos'un fikri ise uzay.
Bezos'a göre uzay, atmosferik veya hava koşullarından etkilenmeyen bir güneş enerjisi kaynağı sunuyor. Bulut, yağmur veya gece döngüsü gibi kesintilerin olmaması, enerji toplama işlemini çok daha tutarlı hale getiriyor. Bu da güneş enerjisinin 7/24 uygulamalar için pratik bir çözüm olmasını sağlıyor. Ayrıca, uzaydaki sıcaklıkların -120 santigrat dereceden -270 santigrat dereceye kadar değişmesi, soğutma işlemini büyük ölçüde kolaylaştırıyor. Bu özellikler, uzaydaki veri merkezlerini YZ modellerini eğitmek gibi sürekli ve büyük güç gerektiren yoğun hesaplama görevleri için ideal hale getirebilir.
Teknik olarak, Dünya yörüngesinde güneş panelleri kullanarak yaklaşık 1 gigawatt (GW) sürekli elektrik gücü üretmek mümkün olsa da, bunun ölçeği muazzam zorluklar barındırıyor. Yüksek verimli üç bağlantılı güneş hücreleri, enerjinin yaklaşık %35'ini elektriğe dönüştürebilir. Sistem kayıpları da hesaba katıldığında, net kullanılabilir güç metrekare başına 300 ila 410 Watt civarında oluyor. Bu, 1 GW'lık bir güç için yaklaşık 2,4 ila 3,3 milyon metrekarelik güneş paneli alanına ihtiyaç duyulacağı anlamına geliyor. Bu da yaklaşık 1,56 ila 1,82 kilometre kenar uzunluğuna sahip bir kare diziye denk geliyor.
Bu devasa güneş paneli alanının uzaya taşınması da maliyetli bir süreç. Günümüzün en güçlü ticari fırlatma araçlarıyla bile, bu ağırlığın maliyeti milyarlarca dolara ulaşabilir. Ayrıca, elde edilen gücün büyük bir kısmının ısıya dönüşmesi ve bu ısının uzaya yayılması için milyonlarca metrekarelik radyatörlere ihtiyaç duyulacaktır. Bu radyatörlerin ağırlığı ve uzaya taşıma maliyeti de göz ardı edilemeyecek bir faktör. Son olarak, actual YZ sunucu ekipmanlarının da Dünya üzerinde bile on binlerce ton ağırlığında ve milyarlarca dolarlık maliyete sahip olduğu düşünülürse, uzaydaki bu tür bir sistemin hem lojistik hem de ekonomik olarak büyük zorluklar barındırdığı görülüyor.
Prensipte mümkün olsa da, böyle bir yörünge güç sistemini kurma ve sürdürmenin getireceği mühendislik ve ekonomik engeller oldukça büyük.
