Özel bir Japon şirketi tarafından geliştirilen ve Avrupa'nın ilk ay gezginini taşıyan uzay aracı, Ay'a iniş denemesi sırasında yer kontrol merkeziyle iletişimi aniden kaybetti. "Resilience" adı verilen aracın durumu belirsizliğini koruyor.
ispace adlı Japon şirketi tarafından üretilen ve işletilen ikinci Hakuto-R görevi olan Resilience, geçtiğimiz günlerde Ay yüzeyine inmeyi deniyordu. Araç, iniş yapmaya çalıştığı sırada yerel saatle 22:17 civarında sinyalini kaybetti. Resilience, Ay'ın kuzey yarımküresinde yer alan ve "Soğuk Denizi" olarak bilinen, daha önce keşfedilmemiş bir bölgesine inmeyi hedefliyordu.
Aracın iletişiminin kesilmesinin üzerinden saatler geçmesine rağmen, yer kontrol merkezi henüz Resilience ile yeniden bağlantı kuramadı. Bu durum, aracın taşıdığı önemli yüklerin akıbeti hakkında da belirsizlik yaratıyor.
ispace temsilcileri konuyla ilgili yaptıkları açıklamada, "RESILIENCE ile henüz iletişim kuramadık, ancak Görev Kontrol Merkezimizdeki ispace mühendisleri iniş aracıyla temas kurmak için çalışmalarına devam ediyor." ifadelerini kullandı. Şirket, gelişmeler hakkında önümüzdeki saatlerde daha fazla bilgi paylaşacağını belirtti.
Bu iniş denemesi, Japonya'nın Ay'a ulaşma çabalarının bir parçası. ispace'in ilk Hakuto-R aracı Nisan 2023'te iniş sırasında temas kesilince düşmüştü. Japonya Uzay Araştırma Ajansı'nın (JAXA) SLIM (Ay Nişancısı) aracı ise Ocak 2024'te Ay'a ulaşmayı başarmış ancak ters bir konumda inmişti. SLIM, beklenmedik bir şekilde iki ay gecesi hayatta kalmayı başarmıştı.
Resilience, 15 Ocak'ta bir SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı. Aynı roket, NASA ve Firefly Aerospace işbirliğiyle geliştirilen ve Mart ayında başarılı bir iniş gerçekleştiren Blue Ghost aracını da taşımıştı.
Eğer başarılı olsaydı, Resilience Ay'a yumuşak iniş yapabilen ikinci özel uzay aracı olacaktı. Ana yükü olan "Tenacious" gezgini ise Ay yüzeyinde dolaşan ilk Avrupa yapımı araç unvanını kazanacaktı.
Yaklaşık 5 kilogram ağırlığında ve 54 santimetre uzunluğunda olan Tenacious gezgininin en çok dikkat çeken yüklerinden biri ise "Ay Evi" adı verilen, sadece 10 santimetre yüksekliğindeki minik kırmızı evdi. "Ay'daki İlk Ev" olarak adlandırılan bu sanat eseri, İsveçli sanatçı Mikael Genberg tarafından tasarlanmıştı.
Tenacious gezgini, Soğuk Denizi bölgesinde iki haftaya kadar görev yapmayı planlıyordu. Güneş panellerinin ışık alamadığı ay gecesi boyunca görevinin sona ermesi bekleniyordu.
Bu süre zarfında gezgin, Ay toprağından (regolit) küçük bir örnek toplamak gibi çeşitli deneyler yapacaktı. Toplanan örneğin gelecekteki bir görevle Dünya'ya getirilmesi planlanıyordu.
Resilience iniş aracı ayrıca başka önemli yükler de taşıyordu. Bunlar arasında, Ay'daki su kaynaklarından oksijen ve hidrojen üretme fizibilitesini göstermeyi amaçlayan Su Elektroliz Deneyi, gelecekteki Ay astronotları için potansiyel bir gıda kaynağı olarak fotosentetik bir organizma (yosun) yetiştirmeyi hedefleyen bir modül ve Ay'da aracın maruz kalacağı radyasyon miktarını izleyecek olan Derin Uzay Radyasyon Probu yer alıyordu.
