Japon şirket ispace tarafından geliştirilen 'Resilience' adlı ay iniş aracı, Ay'a sert iniş yaparak görevini tamamlayamadı. Bu talihsiz olayın ardından, NASA ve Hindistan Uzay Araştırmaları Organizasyonu (ISRO) tarafından işletilen Ay yörünge araçları, kaza bölgesinin ilk görüntülerini yakaladı. Görüntülerde, iniş aracının enkazının geniş bir alana yayıldığı görülüyor.
ispace'in Hakuto-R Görev 2 kapsamında Ay'a gönderdiği Resilience aracı, 5 Haziran'da Ay'ın kuzey yarımküresindeki Mare Frigoris (Soğuk Denizi) bölgesine inecekti. Araçta bilimsel deneyler ve Avrupa'nın ilk Ay gezgini Tenacious gibi önemli yükler bulunuyordu.
Ancak, planlanan inişten yaklaşık 100 saniye önce yer kontrol merkeziyle iletişim kesildi. Aracın 'sert iniş' yaptığı ve muhtemelen parçalanarak tüm yüklerin kaybolduğu anlaşıldı.
NASA'nın Ay Keşif Orbiter'ı (LRO), 11 Haziran'da enkaz alanının ilk uydu fotoğraflarını çekti. Bu yeni görüntüler, kaza öncesi çekilenlerle karşılaştırıldığında, çarpmanın yüzeyde koyu bir leke bıraktığını gösteriyor. LRO'dan yapılan açıklamaya göre, bu leke, çarpma sırasında yerinden oynayan Ay toprağı (regolit) olabilir. ISRO'nun Chandrayaan-2 orbiter'ı ise 16 Haziran'da daha detaylı fotoğraflar sağladı. Bu fotoğrafların analizi, kaza alanına yayılmış en az 12 farklı enkaz parçası olduğunu ortaya koydu.
ispace yetkilileri, yaptıkları açıklamada, Resilience'in son anlarından alınan telemetri verilerine göre, aracın lazerli uzaklık ölçerinin Ay yüzeyine olan mesafeyi belirlemede gecikmeler yaşadığını doğruladı. Bu durum, aracın planlanan iniş hızına ulaşmak için yeterince yavaşlayamamasına neden oldu. Şirket, lazerli uzaklık ölçerin hatanın temel nedeni olduğunu 24 Haziran'da teyit etti.
Resilience, ispace'in Ay'a iniş denemesi yapan ikinci Hakuto-R aracıydı. Şirketin ilk aracı da Nisan 2023'te Ay yörüngesinde iletişim kesildikten sonra muhtemelen düşmüştü.
Son yıllarda Ay'a iniş denemelerinde önemli bir artış yaşanıyor. Japonya Uzay Araştırma Ajansı'nın (JAXA) SLIM (Ay Keskin Nişancısı) aracı Ocak 2024'te başarıyla Ay'a inmiş ve yan yatmasına rağmen birkaç ay operasyonel kalmıştı. Bu yıl ABD şirketleri Firefly Aerospace'in Blue Ghost (başarılı) ve Intuitive Machines'in IM-2 (yan yattı) araçlarıyla iki iniş denemesi yaptı. Şubat 2024'te Intuitive Machines'in Odysseus aracı da 50 yılı aşkın süredir Ay'a inen ilk Amerikan aracı olmuş ancak o da yan yatmıştı. Ağustos 2023'te ISRO, Ay'ın güney kutbuna Chandrayaan-3 aracını başarıyla indirmiş ve ardından onlarca yılın ilk Ay depremini tespit etmişti. Çin'in Chang'e 6 aracı ise Haziran 2024'te Ay'ın uzak tarafına inerek Ay örneklerini Dünya'ya getirdi.
