Gökbilimciler çığır açan bir keşfe imza attıklarını duyurdu. James Webb Uzay Teleskobu (JWST), uzak, Güneş benzeri bir yıldızın etrafındaki tozlu enkaz halkasında sürüklenen su buzunu tespit etti.
Gökbilimciler, suyun, özellikle de donmuş halinin, kendi Güneş sistemimizin ötesindeki gezegen sistemlerinin soğuk, dış bölgelerinde yaygın olabileceğinden uzun süredir şüpheleniyorlardı. Çünkü kendi Güneş sistemimizde Satürn'ün uydusu Enceladus, Jüpiter'in uyduları Ganymede ve Europa gibi buzlu uyduların çok miktarda donmuş su içerdiği biliniyor. Hatta bu uyduların bazılarında yüzey altı sıvı su okyanuslarının olduğu düşünülüyor ve bu da yaşam barındırma potansiyelleri hakkındaki tartışmaları körüklüyor.
Bilim insanları, JWST'nin geçen hafta yaptığı bu doğrulama ile, bildiğimiz şekliyle yaşam için kilit bir bileşen olan suyun diğer gezegen sistemlerinde nasıl dağıldığını ve taşındığını keşfetmeye başlayabileceklerini söylüyor.
Yeni keşif, Teleskop takımyıldızında, yaklaşık 155 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 181327 adlı bir yıldıza odaklanıyor. Sadece 23 milyon yaşında olan HD 181327, 4,6 milyar yaşındaki Güneşimizle karşılaştırıldığında kozmik bir bebek ve etrafı geniş, tozlu bir enkaz diskiyle çevrili. Bu disk, gezegenlerin küçük, erken yapı taşları açısından zengin.
Araştırmacılar, HD 181327'nin çok aktif bir sistem olduğunu belirtiyor. Bu diskteki buzlu cisimler arasındaki sık çarpışmalar, sürekli olarak ince tozlu su buzu parçacıkları yayıyor ve bu parçacıklar, JWST'nin tespit edebileceği mükemmel boyutta. Bir bilim dergisinde yayımlanan bulgular, bu 'kirli kar topları'nın, önümüzdeki birkaç yüz milyon yıl içinde oluşabilecek gelecekteki kayalık gezegenlere su sağlamada kilit bir rol oynayabileceğini öne sürüyor. Gezegenler disk içinde şekillenirken, kuyruklu yıldızlar ve diğer buzlu cisimler genç dünyalarla çarpışarak onları suyla besleyebilir. Bu sürecin, bugünkü yaşamı sürdüren suyla Erken Dünya'yı tohumlamaya yardımcı olduğu düşünülüyor.
JWST, uzak yıldız sisteminin su buzunun çoğunun, sıcaklıkların sabit kalacak kadar soğuk olduğu diskin dış bölgelerinde yoğunlaştığını ortaya koydu. Merkeze yaklaştıkça buzun giderek azaldığı, muhtemelen yıldızın ultraviyole radyasyonu tarafından buharlaştırıldığı veya JWST'nin kızılötesi enstrümanları için görünmez kalan daha büyük kayalık cisimlere (planetesimaller) kilitlendiği belirtiliyor.
Araştırma ekibine göre, HD 181327'nin etrafındaki enkaz diski, Neptün'ün ötesindeki geniş, halka şeklindeki buzlu cisimler bölgesi olan Kuiper Kuşağı'nın, Güneş sistemimizin evriminin ilk aşamalarında milyarlarca yıl önce muhtemelen nasıl göründüğüne benziyor. Araştırmacılar, elde edilen verilerin teleskobun kendi Güneş sistemimizdeki Kuiper Kuşağı cisimlerine ilişkin diğer son gözlemlerine benzediğinin dikkat çekici olduğunu ifade ediyor.
