Yaklaşık 2000 yıldan daha eski olduğu düşünülen Antikythera mekanizması, genellikle tarihin ilk bilgisayarı olarak kabul edilir. Döneminin çok ötesinde bir analog hesap makinesiydi... Peki ya öyle değilse?
Yeni bir araştırma, bu gizemli cihazın aslında karmaşık bir oyuncak olabileceğini öne sürüyor.
Arjantin'deki Ulusal Mar del Plata Üniversitesi'nden araştırmacılar, mekanizmanın dişli çarklarının ve dişlerinin yapılandırmasının, cihazın işlevsel olmadığını gösterdiğini keşfettiler.
Antikythera mekanizmasının, Antik Yunanlılar tarafından Güneş, Ay ve diğer gezegenlerin hareketlerini, ayrıca Güneş ve Ay tutulmalarını hesaplamak için kullanıldığı düşünülüyordu. Cihazın sadece bir parçası günümüze ulaşabildi, ancak uzmanlar 1901 yılında bir batıkta keşfedildiğinden beri geri kalanını anlamaya çalışıyorlar.
Bu son çalışma, daha önceki araştırmalara dayanıyor. Dişli çark dişlerinin şekli ve mekanizmanın yapımı sırasında oluşmuş olabilecek üretim hataları incelendi.
Araştırmacılar, "Varsayımlarımıza göre, tespit edilen hatalar, arızaları önlemek için gereken tolerans sınırlarını aşıyor" diyor ve ekliyor: "Sonuç olarak, ya mekanizma hiçbir zaman çalışmadı ya da gerçek hataları rapor edilenlerden daha küçüktü."
Buradaki yenilik, hem dişli çark dişleri hem de olası hatalar (dişler arasındaki boşluklardaki değişimler ve dişli dönüşündeki değişim kanıtları dahil) üzerindeki hesaplamaların, cihazın daha kapsamlı bir simüle edilmiş modelini oluşturmak için birleştirilmesidir.
Daha önce mekanizmanın göksel haritalandırmada tam olarak doğru olmayabileceğine dair bazı işaretler olsa da (belki de mekanizmanın kendisi kadar, kozmos hakkındaki sınırlı anlayıştan kaynaklanan bir durum), burada cihazın aslında çalışmamış olabileceği öne sürülüyor.
Araştırmacılar, "Modelimiz, dişlerin hem rastgele hem de sistematik dağılımından kaynaklanan çok sayıda dişli sıkışması ve ayrılması örneğini ortaya çıkardı" şeklinde belirtiyor.
Elbette burada birçok çekince bulunuyor ve araştırmacıların kendisi de çalışmalarının bazı kısımlarının "spekülatif" olduğunu kabul ediyor. Mekanizmanın sadece parçaları günümüze ulaştı ve bu parçalar yüzyıllarca su altında hırpalandı ve aşındı, bu yüzden birçok eğitimli tahmin yapılıyor.
Bununla birlikte, bu bulgular, Antikythera mekanizmasının gerçekten bir deha eseri mi yoksa sadece gösterişli bir süsleme mi olduğunu sorgulamak için yeterli. Gelecekteki çalışmalar artık bu bulgular üzerine inşa edilebilecek.
Araştırmacılar, "Bu analiz, parçaların ölçümlerimizin orijinal değerlerini mükemmel şekilde yansıttığını varsaymada dikkatli olmamız gerektiğini gösteriyor" diyor.
"Aksine, Antikythera mekanizmasının gerçek doğruluğunu ve işlevselliğini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ve daha rafine tekniklerin olası geliştirilmesine olan ihtiyacı vurguluyor."
Araştırma henüz hakem denetiminden geçmedi veya bir dergide yayınlanmadı, ancak ön baskı sunucusunda mevcut.
