Pasifik Okyanusu'nda yer alan ve deniz seviyesindeki yükselişin tehdidi altındaki Tuvalu'da, halkın önemli bir kısmı Avustralya'ya göç etmek için başvuruda bulundu. Bu, bir ülkenin tamamının planlı ilk göçü olarak tarihe geçecek.
Avustralya'nın sunduğu özel göçmenlik vizesi için 16 Haziran'da başlayan başvurular 18 Temmuz'da sona erdi. Bu anlaşma kapsamında, 2025 yılından itibaren her yıl 280 Tuvalulu, çekiliş sistemiyle Avustralya'ya yerleşme hakkı kazanacak. Vize başvurularının açılmasından sadece dört gün sonra, 11 bin nüfuslu ülkenin yaklaşık üçte biri olan 3.125 Tuvalulu, bu fırsattan yararlanmak için kaydoldu. 11 Temmuz itibarıyla ise toplam 5.157 kişi başvuru yaptı.
Avustralya hükümet yetkilileri, yaptıkları açıklamada bu anlaşmanın, iklim değişikliğinin etkileri arttıkça, onurlu bir hareketlilik yolu sağlayan türünün dünyadaki ilk örneği olduğunu belirtti. Yetkililer, iklim değişikliğinin özellikle Pasifik bölgesindeki iklim açısından hassas ülkeler ve insanların yaşamlarını, güvenliklerini ve refahlarını yıkıcı bir şekilde etkilediğini kabul ettiklerini vurguladılar.
Avustralya ile Hawaii arasında yer alan Tuvalu, mercan resifleriyle çevrili dokuz adet alçak atolden oluşuyor. Ülkenin en yüksek noktası deniz seviyesinden sadece 4,5 metre iken, ortalama yükseltisi yalnızca 2 metre. Bu durum, Tuvalu'yu deniz seviyesindeki yükselme, seller ve fırtına dalgalanmalarına karşı son derece savunmasız hale getiriyor.
Yapılan bir araştırmaya göre, 2023 yılında Tuvalu çevresindeki deniz seviyeleri, 30 yıl öncesine göre 15 santimetre daha yüksekti. Bu sonuçlar, ülkenin topraklarının ve kritik altyapısının büyük bir kısmının 2050 yılına kadar yüksek gelgit seviyesinin altında kalacağını gösteriyor.
Deniz seviyesindeki yükselme, tatlı su kaynaklarını da tehdit ediyor. Tuzlu suyun tatlı su akiferlerine sızması, Tuvaluluları şimdiden ekinlerini tuzluluktan korumak için toprağın üzerinde yetiştirmeye zorluyor.
Resmi olarak 'Avustralya-Tuvalu Falepili Birliği' anlaşması olarak adlandırılan yeni vize programı, 2023'ün sonlarında imzalandı ve 2024'te yürürlüğe girdi. Bu anlaşma, Tuvalu halkına Avustralya'da yaşama, çalışma ve eğitim görme hakkı tanırken, aynı zamanda Avustralya vatandaşlarıyla aynı sağlık ve eğitim olanaklarına erişim sağlıyor. Vize sahiplerinin göç etmek gibi bir zorunluluğu bulunmuyor ve istedikleri sıklıkta evlerine dönebiliyorlar.
Bu durumun, göçmenlik yolunun açıkça iklim değişikliği ve deniz seviyesindeki yükselişle ilişkilendirildiği küresel çapta bir emsal teşkil edebileceği düşünülüyor. Gelecekte Avustralya'nın, Kiribati gibi diğer Pasifik ada ülkeleriyle de benzer düzenlemeler yapabileceği öngörülüyor.
Bu yılki çekilişin sonuçlarının Temmuz ayı sonuna kadar açıklanması bekleniyor ve ilk göçmenlerin 2025'in sonuna kadar Avustralya'ya varması planlanıyor. Yıllık 280 kişilik kota, Tuvalu'da büyük bir beyin göçünü ve ekonomik zorlukları önlemeyi amaçlıyor. Bu kota, ilerleyen yıllarda ortaya çıkabilecek sorunlara göre değiştirilebilir.
Yeni vize, Tuvalu'dan yapılan diğer göçlerle birlikte, ülkenin nüfusunun neredeyse %4'ünün her yıl ayrılmasına neden olabilir. Uzun vadede sayılar aynı kalırsa ve insanlar geri dönmezse, 10 yıl içinde Tuvalu sakinlerinin yaklaşık %40'ı ülkeyi terk etmiş olacak.
