Dünya semalarından görülebilen en muhteşem gökadalardan biri, Hubble Uzay Teleskobu'nun 35. yıl dönümünü kutlamak amacıyla yayınlanan yeni bir görüntünün konusu oldu.
Başak takımyıldızı yönünde, yaklaşık 31 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Sombrero Gökadası (Messier 104), alışılmadık bir yapıya sahip. Gökyüzünde parlak bir merkeze sahip bir disk gibi görünmesi, onu daha da tuhaf kılıyor.
Bu gökada, 'özel yapılı gökada' olarak sınıflandırılıyor. Zira hem belirgin bir sarmal yapıya hem de daha yayvan bir eliptik gökada görünümüne sahip. Yani tam olarak ne sarmal ne de eliptik, ikisinin arasında bir geçiş formu gibi.
Diğer gökadalardan ayrılmasını sağlayan şey ise, gökada düzleminde ve dış çevresinde bulunan kalın toz şeritleri dizisi. Bu şeritler, adeta şık bir şapkanın kenarı gibi bir sınır oluşturuyor.
Gökada, Hubble tarafından ilk kez 2003 yılında gözlemlenmişti ve o görüntü o zamandan beri teleskobun en sevilen karelerinden biri haline geldi. Şimdi yayınlanan görüntü ise, o ilk görüntünün yeni tekniklerle işlenmiş hali. Bu işlem sayesinde gökadanın içindeki daha karmaşık detaylar ve arka planda solukça parıldayan yıldızlar daha belirginleşti.
Sombrero Gökadası oldukça parlak ve yıldızlarla dolu olsa da, yıldız oluşumu açısından pek aktif değil; yılda sadece bir Güneş kütlesine denk gelecek kadar yeni yıldız üretiyor. Samanyolu Gökadası'ndan biraz daha büyük ve kenardan görüş açısına yakın konumu ile aşırı parlak merkezi nedeniyle incelenmesi biraz zor.
James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile yapılan orta kızılötesi gözlemleri, dış kenarda belirgin, topaklanmış toz bulutları ve merkezde aktif, süper kütleli bir kara delik olduğunu gösteriyor. Bu kara deliğin kütlesi yaklaşık 9 milyar Güneş kütlesine denk geliyor.
Gökadanın dış kısımlarındaki toz şeritleri sarmal yapısının bir parçasıyken, merkezdeki parlak şişkinlik eliptik gökadalarla daha tutarlı bir özellik gösteriyor.
Yapısı ne olursa olsun, kendine özgü görünümü onu hem profesyonel hem de amatör astronomlar arasında gözde bir hedef haline getiriyor ve izlemesi gerçek bir keyif veriyor.
