Hırvatistan'ın doğusunda yer alan tarihi bir kuyuda yapılan arkeolojik kazılarda, baştan savma bir şekilde atılmış yedi iskelet bulundu. Uzmanlar, bu kalıntıların M.S. 260 yılındaki Mursa Muharebesi'nde savaşmış Roma askerlerine ait olabileceğini düşünüyor.
İskeletler, ilk olarak 2011 yılında, o dönemde Mursa olarak bilinen ve Roma İmparatorluğu zamanında önemli bir yerleşim yeri olan Osijek'te bir üniversite inşaatı öncesinde yapılan kazılarda ortaya çıkarıldı. İskeletler tam olmakla birlikte, kuyunun içinde baş aşağı durma gibi çeşitli pozisyonlarda bulundu.
Araştırmanın baş yazarı ve Hırvatistan'daki Antropoloji Araştırmaları Enstitüsü'nden biyoarkeolog Mario Novak, elde edilen bulguları değerlendirirken, "Muhtemelen tüm bireyler, kuyuya atılmadan önce silahlardan, zırhlardan, teçhizattan, mücevherlerden ve diğer değerli eşyalardan arındırılmışlardır" dedi.
Novak ve ekibi, iskeletlerin analizini yakın zamanda bir bilimsel dergide yayımladı.
Araştırmacılar, yedi iskeletin de yetişkin erkeklere ait olduğunu belirtti. Dört tanesi genç yetişkin, üç tanesi ise orta yaşlı bireylere aitti. İskeletlerden bazılarının ölümden önce yaralandığı, alınlarına künt darbe izleri, kaburga kırıkları ve silah yaralanmaları olduğu tespit edildi. Ayrıca, kaburgaların iç kısmında yeni kemik tabakası oluşumu gözlemlendi. Bu durum, genellikle enfeksiyonlar veya yaralanmalarla görülen bir belirtidir ve tüm erkeklerin ölümden hemen önce alt solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş olabileceğini düşündürüyor.
Araştırmacılar, iskeletlerden dördünü üçüncü yüzyılın ikinci yarısına tarihledi. Bu zaman dilimi, kuyudan çıkarılan ve M.S. 251'de basılmış tek eser olan bir Roma parasıyla da uyumlu. Grup üyelerinin kompozisyonu – yani genç ve orta yaşlı erkekler ve şiddetli yaralanmalar – "toplu mezarlarda görülen savaşla ilgili buluntularla neredeyse aynı" olarak nitelendirildi.
Antik Mursa'nın konumu göz önüne alındığında, burası Roma askeri sınır bölgesine yakın önemli bir yerleşim yeriydi. Araştırmacılar, bu nedenle, iskeletlerin M.S. 260 yılındaki Mursa Muharebesi'nde savaşan erkeklere ait olduğu sonucuna vardılar.
Üçüncü Yüzyıl Krizi (M.S. 235-284) sırasında çeşitli gruplar Roma İmparatorluğu'nu yönetmek için savaştı. Mursa Muharebesi, İmparator Gallienus ile tahtı gasp etmeye çalışan ancak başarısız olan Roma askeri komutanı Ingenuus arasında gerçekleşti. Araştırmacılar, kuyu'daki erkeklerin Ingenuus'un destekçileri olabileceğini öne sürdüler, çünkü tarihi kaynaklar Gallienus'un yenilen orduya merhamet göstermediğini belirtiyor.
Erkeklerin DNA'ları üzerinde yapılan ek analizler, "yüksek genetik çeşitlilik" gösterdi. Bu durum, Sarmat, Sakson ve Gal gibi etnik olarak çeşitli grupları içeren Geç Roma ordularıyla ilgili tarihi kayıtlarla uyumlu. Araştırmada yer almayan bir biyoarkeolog, araştırmacıların Mursa'daki toplu mezarın askeri niteliği konusunda güçlü bir argüman sunduğunu belirtti.
Bu tür araştırmaların, üçüncü yüzyıldaki siyasi istikrarsızlığın doğrudan ve şiddetli sonuçlarını anlamak için kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. Ayrıca, bu istikrarsızlığın illerde ve Roma sınır bölgelerindeki nüfusları nasıl etkilediğini anlamaya da yardımcı olduğu ifade edildi.
Novak, Mursa'da bulunan ve yeni araştırmadaki kuyuya çok benzeyen ikinci bir toplu mezar üzerinde de ek çalışmaların planlandığını söyledi. "Bunların da Mursa Muharebesi'nde hayatını kaybeden askerlerin kalıntıları olduğunu varsayıyoruz" dedi.
