Hayatınıza bir anlam katmak, demans geliştirme olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir. Kaliforniya Üniversitesi, Davis'ten araştırmacıların yakın zamanda yayımlanan bir çalışması bu yönde önemli bulgular ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, 45 yaş ve üstü 13.765 katılımcıdan elde edilen verileri analiz etti. 2006 ile 2020 yılları arasında yürütülen ve bir ABD nüfus tabanlı uzunlamasına çalışma kapsamında toplanan bu verilerde, katılımcıların psikolojik iyi oluşları (bir amaç duygusu dahil) ve bilişsel bozukluk durumları incelendi. Bu kişilerle 15 yıla kadar süren takip anketleri yapıldı.
Elde edilen veriler, güçlü bir amaç duygusuna sahip olmanın demans geliştirme riskinde yaklaşık %28'lik bir azalmayla ilişkili olduğunu gösterdi. Bu grupta bilişsel gerileme yaşansa bile, bunun daha ileri yaşlarda ortaya çıkma eğiliminde olduğu belirtildi.
Konuyla ilgili görüş bildiren psikiyatrist Aliza Wingo, "Bulgularımız, bir amaç duygusuna sahip olmanın yaşla birlikte beynin direncini korumaya yardımcı olduğunu gösteriyor" dedi. "Alzheimer hastalığı için genetik riski olan kişilerde bile, amaç duygusu demansın daha geç başlaması ve gelişme olasılığının düşmesiyle ilişkilendirildi."
Bu ilişkinin kesin bir nedensellik bağı olmasa da, araştırmacılar yaş, cinsiyet, eğitim, depresyon (genellikle demansla ilişkilendirilir) ve APOE4 geni aracılığıyla genetik riski gibi faktörleri hesaba kattı. Bu sayede, bu bağlantıyı açıklayabilecek bazı olası etkenler elimine edildi.
Çalışmaya katılanlara özel olarak hayatlarına neyin anlam kattığı sorulmamış olsa da, araştırmacılar amacın ilişkiler, iş, inanç, başkalarına yardım etme veya hedefler belirleme gibi yollarla bulunabileceğini öne sürdü. Amacın kişisel ve öznel bir kavram olduğuna dikkat çekildi.
Halk sağlığı araştırmacısı Nicholas Howard, "Lecanemab ve donanemab gibi ilaçlar Alzheimer hastalığında bilişsel bozukluk belirtilerini mütevazı düzeyde geciktirebilse de, riskleri ve maliyetleri var" diye belirtti. "Hayat amacı ise ücretsiz, güvenli ve erişilebilir. İnsanların ilişkiler, hedefler ve anlamlı aktiviteler aracılığıyla inşa edebilecekleri bir şey."
Bu araştırma, güçlü bir amaç duygusunu daha düşük demans riskiyle ilişkilendiren daha önceki bulguları destekliyor. Ancak daha önceki çalışmalar, genellikle daha kısa süreler boyunca yaşlı insanlara odaklanmıştı.
Bir amaç duygusunun demansı nasıl önleyebileceği tam olarak bilinmese de, bulgular Alzheimer gibi hastalıklar için devam eden tedavi arayışlarına ve bu hastalıkların beyinde nasıl başladığına dair çalışmalara ilginç bir bağlam sunuyor.
Bilişsel nörolog Thomas Wingo, "Bu çalışmanın heyecan verici yanı, insanların daha iyi sağlık için 'düşünebilecekleri' olasılığı" dedi. "Hayat amacı, besleyebileceğimiz bir şey. Anlam neyin hayatınıza anlam kattığını düşünmeye başlamak için asla çok erken - veya çok geç değil."
Bu araştırma, Amerikan Geriatri Psikiyatrisi Dergisi'nde yayımlandı.
