Güneş'in tam ortasında beliren devasa ve ters bir 'S' harfi, kısa bir süre sonra Dünya'mızı etkileyen devasa bir plazma bulutunun fırlamasına neden oldu. Bu olay, gezegenimizin manyetik alanında geçici aksamalara yol açtı.
Superman'in ikonik sembolüne benzeyen bu tuhaf S şeklindeki yapı, 4 Eylül'de, Güneş'ten 700.000 kilometre genişliğe ulaşan manyetik plazma bulutunu fırlatan M sınıfı bir güneş patlamasından hemen önce oluştu. Bu plazma bulutu, Koroona Kütle Atımı (CME) olarak biliniyor ve çevresine göre daha soğuk olduğu için Güneş yüzeyine karşı koyu bir renkte görünüyor, tıpkı Güneş lekelerinin neden siyah göründüğü gibi.
Bu 'koyu patlama', 7 Eylül Pazar günü Dünya'nın manyetik alanına çarparak gezegenimizin koruyucu kalkanını geçici olarak bozdu. Jeomanyetik fırtına olarak adlandırılan bu bozulma, aynı zamanda küresel olarak görülebilen bir 'kanlı ay' tam Ay tutulmasıyla aynı zamana denk geldi. Ancak fırtına yalnızca G1 (küçük) seviyesinde kaldı ve bu nedenle ABD veya benzer enlemlerde çok fazla görünür kutup ışığına neden olmadı.
Bu tür nadir güneş patlamalarına, Yunanca sigma harfinden esinlenerek 'sigmoid fırtına' adı veriliyor. Bu olayda 'S' harfi, Güneş'in ekvatorunun hemen üzerinde, Dünya'ya bakan yarımkürenin tam ortasında belirdi ve en geniş noktasında yaklaşık 125.000 km genişliğindeydi; bu da Dünya'nın çapının yaklaşık 10 katı.
Sigmoid fırtınalar, Güneş lekelerini çevreleyen yerel manyetik alanların, merkezlerinden geçen çubuğun her iki ucunda 'yay gibi' bükülerek bu sarmal yapıyı oluşturmasıyla meydana geliyor. Bu şekil, Güneş lekesinin bir güneş patlaması oluşturacağını neredeyse kesinleştiriyor, çünkü manyetik alanın birbirine yakınlaşan uçları daha kolay koparak plazmayı Güneş'ten uzağa fırlatıyor. Bu yapı görüldüğünde, bir patlamanın yaklaştığına işaret ediyor.
Benzer bir yapı, 2017 Eylül'ünde meydana gelen ve o dönemde yaklaşık on yılın en güçlü güneş patlaması olan X9.3 büyüklüğündeki güneş patlamasından kısa bir süre önce de gözlemlenmişti.
Araştırmacılar, sigmoid fırtınaların patlayıcı potansiyelini 2000'li yılların sonlarında fark etmeye başladılar. Ancak, bu şekli tam olarak neyin tetiklediğini hala anlamaya çalışıyorlar. Geleneksel açıklama, iki adet J şeklinde yapının uç uca birleşerek tek bir varlık oluşturduğunda S şeklinin ortaya çıktığı yönündeydi. Ancak yapılan son çalışmalar, daha olası olanın, tek bir J şeklindeki yapının ilişkili manyetik alanın 'kayması' yoluyla bir S'ye dönüşmesi olduğunu öne sürüyor.
Artan Güneş Aktivitesi
Son yıllarda Güneş aktivitesi, Güneş döngüsünün en aktif evresi olan Güneş Maksimumu nedeniyle zirveye ulaştı. Bu dönemde Güneş lekelerinin ve güneş fırtınalarının sayısı ve boyutu keskin bir şekilde artıyor. Bu patlayıcı zirvenin başlangıçta beklenenden daha sakin olması öngörülüyordu. Ancak ilk tahminler yanıltıcı çıktı ve mevcut maksimum erken geldi ve beklenenden çok daha aktif oldu.
Güneş Maksimumu'nun sona ermiş olması muhtemel. Ancak, yıldızımızın manyetik alanlarındaki sürekli istikrarsızlık nedeniyle önümüzdeki aylarda güneş aktivitesinin nispeten yüksek kalması bekleniyor.
Son haftalarda uzay hava olaylarında bir canlanma yaşandı. Bunlar arasında, ağustos sonlarında Güneş yüzeyinde günlerce süren devasa bir 'güneş hortumu' ve İşçi Bayramı'nda (1 Eylül) birden fazla ABD eyaletinin üzerinde kutup ışıklarını renklendiren 'yamyam' bir CME yer alıyor.
