Gökbilimciler, Güneş Sistemi'ne doğru hızla ilerleyen ve bize doğru gelen, "yıldızlararası bir cisim" olabileceğini düşündükleri bir nesne tespit etti. Muhtemelen şimdiye kadar görülen üçüncü türden bu ziyaretçi, yaklaşık dört ay içinde Güneş'e en yakın geçişini yapacak ve ardından kozmik mahallemizden sonsuza dek ayrılacak.
Yeni keşfedilen A11pl3Z olarak adlandırılan bu cisim, ilk olarak 25-29 Haziran tarihleri arasında Hawaii ve Güney Afrika'daki teleskoplarla gökyüzünü otomatik olarak tarayan ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) sistemi tarafından toplanan verilerde fark edildi. Bu gizemli cismin varlığı, 1 Temmuz Salı günü NASA'nın Dünya'ya Yakın Nesneler Çalışma Merkezi ve Uluslararası Astronomi Birliği'nin Küçük Gezegen Merkezi tarafından doğrulandı.
A11pl3Z'nin büyük olasılıkla 20 kilometreye kadar genişliğe sahip büyük bir asteroit veya belki de bir kuyruklu yıldız olduğu düşünülüyor. İç Güneş Sistemi'ne saatte yaklaşık 245.000 kilometre hızla ilerliyor ve Samanyolu'nun çubuk yapısının bulunduğu gökyüzü bölgesinden bize yaklaşıyor.
A11pl3Z'nin hızı ve yörüngesi göz önüne alındığında, uzmanlar bu cismin Güneş'in çekim alanının dışından geldiğini ve kozmik mahallemizden yavaşlamadan doğrudan geçecek kadar momentumu olduğunu düşünüyor. Ancak, kesin bilgi için daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.
Bugüne kadar sadece iki doğrulanmış yıldızlararası ziyaretçi tespit edildi: 2019'da Güneş Sistemi'nden geçerken görülen 2I/Borisov Kuyruklu Yıldızı; ve 2017'de bazı gökbilimcilerin potansiyel bir uzaylı sondası olabileceğini iddia etmesiyle manşetlere çıkan puro şeklindeki 'Oumuamua, daha sonra uzmanlar tarafından büyük olasılıkla hidrojen püskürten bir uzay kayası olduğu gösterilmişti.
Ancak bilim insanları, daha birçok yıldızlararası misafirin tespit edilemeden kozmik mahallemizden geçtiğinden uzun süredir şüpheleniyor.
A11pl3Z şu anda Güneş'ten Dünya'nın uzaklığının yaklaşık 3.8 katı mesafede bulunuyor. Bir gezegene ilk yakın geçişi 3 Ekim'de Mars'a nispeten yaklaşmasıyla gerçekleşecek. Kısa bir süre sonra, 23 Ekim'de Güneş'e en yakın noktası olan günberiye ulaşacak ve ana yıldızımıza Dünya-Güneş mesafesinin iki katı kadar yaklaşacak.
A11pl3Z'nin Güneş etrafındaki geçişi sırasında Dünya, Güneş'in diğer tarafında olacağı için gezegenimiz için herhangi bir risk oluşturmuyor. Cisim, Güneş Sistemi'nden çıkış yolculuğunda Dünya'ya en yakın geçişini büyük olasılıkla Aralık ayında yapacak.
Araştırmacılar, önümüzdeki haftalarda ve aylarda cismin boyutunu, şeklini ve kökenini öğrenmek için çalışmalarına devam edecek. Daha önceki yıldızlararası nesnelerin geçiş yaptığı zamana kıyasla, bu gizemli uzay kayasını takip etmek ve görüntülemek için artık daha iyi yöntemlere sahibiz.
Örneğin, dünyanın en güçlü optik teleskobu olan ve kısa süre önce ilk görüntülerini yayınlayan Vera C. Rubin Gözlemevi, A11pl3Z bize en yakın konumdayken muhtemelen tam kapasiteyle çalışıyor olacak ve bu teleskop, asteroitler gibi hareketli nesneleri tespit etmede son derece yetenekli.
Bazı araştırmacılar, cismin Kızıl Gezegen'e yakın geçişi sırasında NASA'nın Mars keşif araçlarını kullanarak fotoğraf çekmeyi önerdi. 'Oumuamua'nın uzaylı sondası olabileceği yönündeki ilk iddialarıyla tanınan bir gökbilimci, ayrıca A11pl3Z'de "yerçekimsel olmayan hızlanma" belirtileri – yani yapay bir itiş sistemine işaret edebilecek izler – aramak için James Webb Uzay Teleskobu'nun kullanılmasını da önerdi.
