Güneş Sistemi, galaksi merkezindeki dönüşünü yaklaşık olarak saatte 792.000 kilometre hızla tamamlarken, bu yolculuk için 225 milyon Dünya yılına ihtiyaç duyuyor. Galaksimiz Samanyolu ise bütün olarak saatte yaklaşık 2,1 milyon kilometre hızla hareket ettiği düşünülüyor.
Yıldızımız bu evrensel yolculuğunda yavaş kalmasa da, uluslararası bir bilim insanı ekibinin radyo galaksileri üzerine yaptığı bir analiz, evrende düşündüğümüzden çok daha hızlı hareket ettiğimiz ihtimalini ortaya koyuyor. Hem de oldukça hızlı.
Bu durum kendi başına dikkat çekiciyken, araştırmacılar bu çelişkinin aynı zamanda "derin kozmolojik çıkarımlara" sahip olduğunu belirtiyor. Bu çıkarımlar, evrene dair mevcut anlayışımızda kusurlar olabileceğine işaret ederek, uzaydaki konumumuzun aslında o kadar da özel olmadığını savunan yerleşik bir ilkeyi potansiyel olarak sorgulatıyor.
Makalenin baş yazarlarından, Almanya'daki Bielefeld Üniversitesi'nden astrofizikçi Lukas Böhme, "Analizimiz, Güneş Sistemi'nin mevcut modellerin öngördüğünden üç kat daha hızlı hareket ettiğini gösteriyor," diyor. "Bu sonuç, standart kozmolojiye dayalı beklentilerle açıkça çelişiyor ve önceki varsayımlarımızı yeniden gözden geçirmemize neden oluyor."
Bu sonuca ulaşmak için Böhme ve ekibi, Dünya'dan görülen radyo galaksilerinin dağılımını analiz etti. Radyo galaksileri, düşük frekanslı ve uzun dalga boylu elektromanyetik radyasyon türü olan güçlü radyo dalgaları yaymalarıyla tanınıyor.
Radyo dalgaları, görünür ışığı engelleyen toz ve gaz tabakalarını aşarak, göremediğimiz uzak galaksiler hakkında değerli ipuçları taşıyabiliyor. Bu galaksileri karakterize eden, radyo emisyonunun geniş, lob benzeri bölgeleri radyo teleskopları aracılığıyla incelenebiliyor.
Yeterince uzak veri noktasıyla, kozmostaki hareketimizden kaynaklanan ve kaynağı belli bir yönde toplama eğiliminde olan "kaynak sayım dipolü" adı verilen zayıf bir yanlılık tespit etmek de mümkün. Bu, hareket ettiğimiz yönde geridekinden biraz daha fazla radyo galaksisi görünmesine neden oluyor.
Ancak bu etki oldukça ince ve çok hassas ölçümler gerektiriyor.
Araştırmacılar, bugüne kadarki en derin geniş alan radyo taraması da dahil olmak üzere, Avrupa'daki Düşük Frekanslı Dizi (LOFAR) radyo teleskop ağı ile elde edilen veriler sayesinde, yeni çalışmanın radyo galaksilerinin özellikle hassas bir sayımını sunduğunu açıklıyor.
Araştırmacılar ayrıca, kozmik bir radyo dipolü olarak bilinen olgunun kesin ölçümünde karmaşıklığın önemli bir faktör olduğu anlaşılan radyo galaksilerinin çoklu bileşenlerini hesaba katmak için yenilikçi bir istatistiksel yaklaşım kullandılar.
Üç teleskoptan gelen verileri birleştiren araştırmacılar, radyo galaksilerinin görünen dağılımında şaşırtıcı derecede büyük bir değişkenlik tespit ettiler.
Tespit ettikleri dipol, evrenin standart modelinin öngördüğünden 3,7 kat daha belirgindi. Bu fark, yüksek önemi gösteren istatistiksel bir ölçü olan beş sigma'yı aştı.
Evrenin Büyük Patlama'dan bu yana olan tarihini açıklamaya çalışan standart model, kozmolojik ilke olarak bilinen temel bir varsayımı içeriyor. Bu ilkeye göre, madde yeterince büyük ölçekte bakıldığında homojen ve düzgün bir şekilde dağılmış durumda.
Başka bir deyişle, evrendeki yerimiz diğer her yerle aşağı yukarı aynı olmalı ve bize özgü bir bakış açısı sunmamalı.
Araştırmacılar, yeni bulguların birden fazla şekilde yorumlanabileceğini kabul etmekle birlikte, her durumda çığır açıcı göründüğünü belirtiyor.
Bielefeld Üniversitesi'nden kozmolog ve çalışmanın ortak yazarlarından Dominik J. Schwarz, "Eğer Güneş Sistemi gerçekten bu kadar hızlı hareket ediyorsa, evrenin büyük ölçekli yapısına ilişkin temel varsayımlarımızı sorgulamamız gerekiyor," diyor.
Schwarz, "Alternatif olarak, radyo galaksilerinin dağılımı düşündüğümüzden daha az homojen olabilir," diye ekliyor. "Her iki durumda da mevcut modellerimiz test ediliyor."
Çalışma, Physical Review Letters dergisinde yayınlandı.
