Güneş Sistemi dışından gelen ve bilinen üçüncü kuyruklu yıldız olan 3I/ATLAS, günberi noktasına (Güneş'e en yakın noktası) yaklaşırken beklenenden çok daha hızlı bir şekilde parlaklaşıyor.
Dünyadan bakıldığında, kuyruklu yıldız son bir aydır neredeyse tamamen Güneş'in arkasında yer alıyordu. Bu kritik dönemde yer tabanlı gözlemler neredeyse imkansız hale geldi. Bunun yerine, astronomlar uzay tabanlı gözlemevlerinden durumu izliyor.
Bu süreçte beklenmedik bir gözlemci grubu devreye girdi: Güneş'i izleyen uydular.
Araştırmacılar, Güneş'in koronasını izlemek için tasarlanmış uzay araçlarının, yıldızla yakınlaşması sırasında kuyruklu yıldızı takip edebileceğini fark etti. Farklı uzay araçlarından alınan verilerle kuyruklu yıldızın dramatik dönüşümü yakalandı.
Elde edilen bulgular oldukça çarpıcıydı. Eylül ortasından Ekim sonuna kadar, 3I/ATLAS yaklaşık 2 astronomik birimden (Dünya'nın Güneş'e uzaklığının yaklaşık iki katı) 1.36 astronomik birime yaklaştıkça parlaklığı önemli ölçüde arttı. Kuyruklu yıldızın parlaklığının, heliosentrik mesafenin tersiyle 7.5 kuvvete oranla arttığı hesaplandı. Bu, daha uzaktayken gözlemlenen önceki parlaklık oranından çok daha dik bir artış anlamına geliyor.
Bu durumu daha iyi anlamak gerekirse, çoğu kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaştıkça ve buzlar gaza dönüşerek yavaş yavaş parlaklaşır. Ancak bu yıldızlararası ziyaretçi, tipik oranın yaklaşık iki katı bir hızla parlaklaşıyor. Bu da yüzeyinde sıra dışı bir şeyler olduğunu düşündürüyor.
Gözlemler ayrıca, kuyruklu yıldızın Güneş ışığından belirgin şekilde daha mavi göründüğünü ortaya koydu. Bu, görünen parlaklığına tozdan ziyade gazların önemli ölçüde katkıda bulunduğunun bir göstergesi.
Önceki gözlemlerde kuyruklu yıldızın tozunun kırmızımsı olduğu tespit edilmişti. Bu mavi değişimi özellikle dikkat çekici kılıyor. Araştırmacılar, siyanogen ve muhtemelen amonyak gibi moleküllerden yayılan gazların bu sıra dışı renklendirmeden sorumlu olabileceğini düşünüyor.
Uzay araçlarından alınan görüntülerde kuyruklu yıldız, gökyüzünde yaklaşık dört yay dakikası boyunca uzanan görünür bir atmosfere, yani komaya sahip genişlemiş bir nesne olarak görüldü. Çekirdeği çevreleyen bu parıldayan gaz ve toz zarfı, 3I/ATLAS'ın güneş ısısı yoğunlaştıkça aktif olarak madde attığını doğruluyor.
Kuyruklu yıldız 29 Ekim'de günberi noktasına ulaştı. Araştırmacıların hesaplamalarına göre, bu sırada yaklaşık 9 kadire ulaşmış olabilir. Bu parlaklık, amatör teleskoplar aracılığıyla görülebilecek kadar yeterli.
Şimdi Güneş'in arkasından çıkarak Kasım ve Aralık aylarında karanlık gökyüzüne geri dönerken, yer tabanlı gözlemciler nihayet bu dikkat çekici yıldızlararası gezgini ayrıntılı olarak inceleme fırsatı bulacak.
Bu kadar hızlı parlaklaşmaya neyin sebep olduğu hala açık bir soru. Araştırmacılar, kuyruklu yıldızın sıra dışı davranışının kaynağının bileşimi, yüksek yaklaşma hızı veya belki de yıldızlararası uzaydaki uzun yolculuğu sırasında edindiği tuhaflıklar olabileceğini öne sürüyor.
