Tüm dünyada bilim insanlarının ve uzay meraklılarının gözü Mars'a çevrilmişken, yoğun güneş aktivitesi nedeniyle heyecanla beklenen bir görev ertelendi. İki uzay aracını Kızıl Gezegen'e taşıyacak olan fırlatma, beklenmedik bir doğa olayıyla karşılaştı.
NASA'nın ikiz ESCAPADE uzay araçlarının kısa süre önce fırlatılması planlanıyordu. Ancak, yoğun uzay havası koşulları nedeniyle fırlatma tarihi belirsiz bir tarihe ertelendi. Bu erteleme, görevle ilgili beklentileri de erteledi.
Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Yüksek düzeyde güneş aktivitesi ve bunun ESCAPADE uzay araçları üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle, uzay havası koşulları iyileşene kadar fırlatma ertelenmiştir. Tahmin edilen uzay havası ve sahanın müsaitliğine göre bir sonraki fırlatma penceresini belirlemek için şu anda fırsatları değerlendiriyoruz” denildi.
ESCAPADE, adını 'Kaçış ve Plazma Hızlandırma ve Dinamik Kaşifleri'nden alan ve NASA tarafından yönetilen bir görevdir. Roket Lab tarafından üretilen iki uzay aracı, 98 metre yüksekliğindeki Blue Origin'in New Glenn roketiyle fırlatılacak. Bu roket, Mars görevi gibi yörünge ve gezegenler arası görevler için tasarlanmıştır.
İronik bir şekilde, ESCAPADE görevi aslında ertelenmesine neden olan aynı uzay havasını incelemeyi amaçlıyor. Güneş'in 11 yıllık bir aktivite döngüsü bulunuyor ve bu döngünün zirvesi 2025 yılında yaşanacak. Güneş'in koroal kütle atımları olarak bilinen büyük, hızlı hareket eden plazma bulutları salması, bu yüklü malzemenin Dünya'nın manyetik alanı ve atmosferi ile etkileşime girmesiyle auroralara neden oluyor. Şiddetli güneş fırtınaları ayrıca uydu ve enerji hatlarını da etkileyebilir, bu nedenle NASA ve diğer kuruluşlar uzayı yakından takip etmek istiyor.
ESCAPADE, bu uzay havasının ve Güneş Sistemi boyunca sürekli akan yüklü parçacıklar olan güneş rüzgarının, Mars'ın antik geçmişte sahip olduğu daha kalın atmosferi daha önce nasıl yok ettiğini inceleyecek. Bilim insanları, atmosfer inceldikçe yüzeydeki akan suyun kuruduğuna ve Mars'ın kutuplardaki buz ve yer altındaki su rezervleri hariç büyük ölçüde çölleşmiş bir dünya haline geldiğine inanıyor.
Yaklaşık 80 milyon dolarlık ESCAPADE, New Glenn roketindeki tek yük değil. Roketin ikinci aşamasında, Viasat için NASA'nın İletişim Hizmetleri Projesi adına bir telemetri iletişim deneyi bulunuyor.
New Glenn roketi şimdiye kadar sadece tek bir görevde kullanıldı; Ocak ayındaki NG-1 görevi. İlk aşaması, tekrar kullanılabilmesi için okyanusta bir mavnada iniş yapacak şekilde tasarlanmıştı. Ancak, Ocak görevinde mavnada iniş yapamadı ve kaybedildi.
Blue Origin ayrıca, gelecekte Ay keşifleri için New Glenn'i kullanmayı ve Blue Moon iniş aracıyla insanları ve bilimsel ekipmanları Ay yüzeyine taşımayı planlıyor.
Bu arada, rakip uzay şirketi SpaceX, şimdilik NASA'nın Artemis Ay programının ilk insanlı inişinden sorumlu. Bu inişin 2027 yılına kadar şirketin Starship roketiyle gerçekleşmesi bekleniyor. Ancak Starship'in geliştirilmesindeki gecikmeler, yakın zamanda NASA'nın vekaleten yöneticisi Sean Duffy'nin, Artemis 3 sözleşmesini Blue Origin ve diğer şirketlere yeniden açabileceği yönünde spekülasyonlara yol açtı.
