Yıldızlararası kuyrukluyıldız 3I/ATLAS, Güneş'in arkasından geçtikten sonra Dünya'dan yeniden gözlemlenebilir hale geldi. Yeni görüntüler, gökbilimcilerin bu heyecan verici kozmik ziyaretçi hakkında daha fazla bilgi edinmesini sağlıyor.
Arizona'daki Lowell Gözlemevi'nin güçlü Discovery Teleskobu kullanılarak çekilen fotoğrafların, yıldızlararası ziyaretçinin Güneş'e en yakın geçişi olan günöte sonrası ilk optik görüntüsü olduğu düşünülüyor. Bu gözlem, takvimler 31 Ekim'i gösterirken gerçekleştirildi.
Gözlemevinde görev yapan post-doktora araştırmacısı Qicheng Zhang, kuyrukluyıldızın küçük teleskoplarla da görülebildiğini tespit etti. Zhang, bu bulguyu 2 Kasım Pazar günü kendi blogunda paylaştı. Bilim insanının açıklamalarına göre, standart amatör teleskoplarla artık Kuzey Yarımküre'nin büyük bir bölümünden kuyrukluyıldızı gözlemlemek mümkün.
Zhang, 'Tek ihtiyacınız olan açık bir gökyüzü ve çok alçak bir doğu ufku' ifadelerini kullandı. 'Çok etkileyici görünmeyebilir, sadece bir leke gibi olacak ama önümüzdeki birkaç gün içinde giderek daha görünür bir leke haline gelecek.' diye ekledi.
Bilim insanları, Temmuz ayındaki keşfinden bu yana kuyrukluyıldız 3I/ATLAS hakkında önemli bilgiler edindi. Kayıtlara geçen üçüncü yıldızlararası nesne olan kuyrukluyıldız, saatte 210.000 kilometreyi aşan bir hızla ve alışılmadık derecede düz bir yörüngede Güneş sistemimizden geçiyor.
Kuyrukluyıldız, 29 Ekim Perşembe günü Güneş'e en yakın noktası olan günöteye ulaştığında, yani Güneş'ten yaklaşık 210 milyon kilometre (130 milyon mil) yakına geldiğinde kısa bir süre Dünya'nın görüş alanından çıktı. Ancak, uzay teleskoplarından gelen veriler sayesinde, kuyrukluyıldız Güneş tarafından engellenirken bile takip edilebildi.
Daha önce yapılan bir çalışma, kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ın günöte öncesinde hızla parlaklaştığını ve Güneş'ten belirgin şekilde daha mavi olduğunu öne sürmüştü. Bu durumun, günöte yakınında görülen parlaklığın önemli bir kısmının gaz salınımlarından kaynaklandığına işaret ettiği belirtiliyor. Zhang, kuyrukluyıldızın hala parlaklaşmaya devam edebileceğini, ancak bu konuda kesin bir sonuca varmak için daha fazla veriye ihtiyaç olduğunu belirtti.
Zhang'a göre, Lowell Discovery Teleskobu, günöte sonrası kuyrukluyıldızı bu kadar erken görebilmek için ufka yeterince yakın noktaya dönebilen en büyük teleskoplardan biri olma olasılığına sahip. Kuyrukluyıldız, bakış açımıza göre kuzeye doğru, kuzeydoğu ufkundan uzaklaşıyor. Zhang, sabah alacakaranlığında, kuyrukluyıldızın ufkun hemen üzerinde olduğu ancak Güneş'in henüz gökyüzünü fazla aydınlatmayacak kadar aşağıda olduğu kısa bir gözlem penceresi olduğunu belirtti.
Büyük teleskoplar için zaman değerli bir kaynaktır, bu nedenle Zhang, Lowell Discovery Teleskobu'ndaki planlanan gözlem pencereleri öncesinde beklenen koşulları öğrenmek için küçük bir teleskopla (15 cm mercekli) deneyler yapıyor. Kuyrukluyıldızın Güneş'ten yaklaşık 16 derece uzakta olduğu (ufkun 5 derece üzerinde) anda yeni görüntüyü başarıyla yakaladı.
Zhang, günöte boyunca kuyrukluyıldız 3I/ATLAS'ın radyo gözlemlerinin yapıldığını ve belki de kendisinden önce başka birinin optik günöte sonrası gözlemini yapmış olabileceğini, ancak başka herhangi bir gözlem görmediğini kaydetti.
3I/ATLAS'ın gözlemleri için önemli bir döneme giriyoruz. Kuyrukluyıldızlar, yıldızlara yaklaştıkça ısınır ve yüzeylerindeki buzun gaz haline geçmesine neden olur. Bu, araştırmacıların yıldızımızdan uzaklaşırken kuyrukluyıldızın yapısı hakkında daha fazla bilgi edinebileceği anlamına geliyor.
Medya organlarında 3I/ATLAS'ın bir uzay aracı olabileceğine dair bazı spekülasyonlar olsa da, çoğu gökbilimci bu yıldızlararası ziyaretçinin Samanyolu'ndaki bilinmeyen bir yıldız sisteminden gelen sıradan bir kuyrukluyıldız olduğuna inanıyor. 3I/ATLAS ayrıca görülen en eski kuyrukluyıldız olabilir; bir çalışma, onun Güneş sistemimizden yaklaşık 3 milyar yıl daha eski olduğunu öne sürüyor.
Bazı ön araştırmalar, uzun süreli uzay radyasyonu maruziyetinin bu yıldızlararası yolcuyu dönüştürdüğünü ve ev sahibi yıldız sistemine benzemeyen kalın, radyasyona maruz kalmış bir kabuk kazandırdığını öne sürüyor. Eğer durum buysa, bilim insanlarının kuyrukluyıldızın kökenlerini çözmesi daha zor olacaktır. Bununla birlikte, önümüzdeki aylarda gece gökyüzünde yeniden belirecek olan kuyrukluyıldız 3I/ATLAS üzerine yeni araştırmaların yoğunlaşması bekleniyor.
Zhang, 'Kuyrukluyıldız hızla Güneş'ten yükseliyor' dedi. 'Sanırım bir hafta içinde Güneş'ten yaklaşık 25 veya 30 derece uzaklıkta olacak ve bu noktada dünyanın dört bir yanındaki birçok büyük teleskop da onu takip etmeye başlayabilecek.' diye ekledi.
