Güney Grönland'daki kutup ayılarının, artan sıcaklıkların genetik mutasyonlarını tetiklemesiyle hayatta kalma mücadelesi verdiği yeni bir çalışma ile ortaya kondu.
Kutup ayıları, küresel iklimdeki değişimler karşısında zorlanıyor. Küresel deniz buzu seviyeleri son aylarda rekor düşüşler yaşarken, ısınan gezegen deniz seviyelerini yükseltiyor. Bu değişimler, daralan buzullar üzerinde yaşayan ve avlanan kutup ayıları için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Ancak, Güney Grönland'da yaşayan bir grup kutup ayısı, zorlu çevrelerine uyum sağlamak için evrimleşiyor olabilir. Araştırmacılar, kutup ayılarının DNA'sındaki değişimler ile yükselen sıcaklıklar arasında bir bağlantı keşfetti.
'Sıçrayan Genler' DNA'yı Değiştiriyor
Geçtiğimiz günlerde Mobile DNA dergisinde yayımlanan çalışma, Grönland'ın en sıcak bölgesindeki benzersiz bir kutup ayısı grubunun, deniz buzullarının erimesine karşı çaresiz bir hayatta kalma mekanizması olarak 'sıçrayan genleri' kullanarak kendi DNA'larını hızla yeniden yazdığını ilk kez gösterdiğini belirtiyor.
Transpozonlar veya 'sıçrayan genler' olarak da bilinen bu DNA parçaları, genomdaki bir konumdan diğerine hareket edebiliyor. Organizmanın genetik koduna yerleştikleri yere bağlı olarak, diğer genlerin nasıl ifade edildiğini değiştirebiliyorlar. Kutup ayısı genomunun üçte birinden fazlası transpozonlardan oluşurken, bu oran bitkilerde %70'e kadar çıkabiliyor. İnsan genomunda ise bu oran yaklaşık %45 civarında.
İklim Değişimine Adaptasyon Mekanizması
Araştırmanın yazarları, transpozonların kutup ayılarının iklim değişikliğine uyum sağlamasına yardımcı olduğunu savunuyor.
Daha önceki bir çalışmada, Güney Grönland'da deniz buzullarına daha az bağımlı olan izole bir kutup ayısı popülasyonu tespit edilmişti. Bu grup, yaklaşık 200 yıl önce Kuzey Grönland'daki ayı topluluğundan ayrılmış ve DNA'ları Kuzey'deki ayılardan farklılaşmıştı. Yeni araştırma, bu önceki bulguların üzerine inşa ediliyor.
Araştırmacılar, Grönland'daki 17 yetişkin kutup ayısının DNA'sını analiz etti. Bunların 12'si daha serin olan kuzeydoğudan, beşi ise daha sıcak olan güneydoğudaki gruptan geldi. İki popülasyondaki transpozon aktivitesi karşılaştırıldı ve bu durum iklim verileriyle ilişkilendirildi.
Güneydoğu popülasyonunda, ısı stresi, yaşlanma ve metabolizma ile ilişkili genlerde değişiklikler görüldü. Ayrıca, yiyecek kıtlığı olduğunda önemli olan yağ işleme yeteneklerinde de değişimler gözlemlendi. Çalışmaya göre bu durum, ayılarının daha sıcak koşullara uyum sağlamış olabileceğini düşündürüyor.
Umut Verici Ama Yeterli Değil
Yazarlar, kutup ayılarının daha sıcak iklimlere ve daha az buza uyum sağlama potansiyeline sahip olmasına rağmen, iklim değişikliğinin hala gerçek bir tehdit olduğunu vurguluyor. Bu durumun umut verici olduğu ancak kutup ayılarının yok olma riskinin azaldığı anlamına gelmediği belirtiliyor. Küresel karbon emisyonlarını azaltmak ve sıcaklık artışlarını yavaşlatmak için her türlü çabanın gösterilmesi gerektiği uyarısı yapıldı.
