2014 yılında Grönland buzulu altında biriken eriyik suyunun, 90 milyar litreyi aşan devasa bir sel oluşturduğu ve kalın buz tabakalarını yararak yüzeye çıktığı ortaya çıktı. Bu olay, bilim insanlarının Grönland'da ilk kez belgelediği bir fenomen olma özelliğini taşıyor ve buzulların erimesiyle Grönland'ın gelecekteki değişimlerini anlamak için yeni bilgiler sunuyor.
Bu keşif, aynı zamanda buz örtüsünün altındaki eriyik suyunun ne kadar güçlü ve yıkıcı olabileceğini de gözler önüne seriyor. Araştırmacılar, buzulların altındaki göllerin varlığının nispeten yeni bir keşif olduğunu ve bu göllerin nasıl evrildiği ve buz tabakası sistemini nasıl etkilediği konusunda hala öğrenilecek çok şey olduğunu belirtiyor. Bu tür olayların ne sıklıkla meydana geldiğini ve buz örtüsü üzerindeki sonuçlarını daha iyi anlamak gerektiğinin altı çiziliyor.
Grönland buz örtüsü, adanın büyük bir bölümünü kaplayan devasa bir buz kütlesi. Yaklaşık 3 kilometreyi aşan kalınlığıyla, büyük miktarda suyu hapsediyor. Eğer bu buz tamamen erirse, küresel deniz seviyelerinin yaklaşık 7.4 metre yükselmesi bekleniyor.
Bilim insanları, radar donanımlı uçaklar aracılığıyla buzulların altındaki karmaşık ve dinamik yapıyı yeni yeni görüntüleyebiliyor. Bu gözlemler, buzulların altında sadece sıvı göllerin değil, aynı zamanda eriyik suyla birlikte yükselip alçalan ve buzda 'su kabarcıkları' olarak bilinen oluşumlara neden olan bölgelerin de bulunduğunu gösteriyor.
Ancak, buzulun çatlayarak suyun yüzeye çıktığı bu olay, daha önce gözlemlenenlerden farklı bir boyutta. Araştırmacılar, 2014 yılına ait uydu verilerini incelediklerinde, yaklaşık 2 kilometrekarelik bir alanın 10 gün içinde şaşırtıcı bir şekilde 85 metre çöktüğünü fark ettiler. Bu çökmeden önce, aynı bölge suyun itmesiyle yaklaşık 10 ila 15 metre yükselmişti. Yaklaşık 90 milyon metreküp su aniden boşalınca bu çökme meydana gelmiş.
Bu olayın meydana geldiği noktadan yaklaşık 1 kilometre aşağıda, araştırmacılar daha da ilginç bulgulara rastladılar. Buzulun geniş bir yüzeyinde yoğun çatlaklar oluşmuş ve yaklaşık 25 metre yüksekliğinde büyük buz parçaları yüzeye yığılmıştı. Daha da ileride, 6 kilometrekarelik bir alan buzun üzerinden adeta temizlenmiş gibiydi.
Bilim insanları, başlangıçta verilerde bir sorun olduğunu düşündüklerini, ancak daha derin analizler yaptıkça bunun buzun altından kaçan devasa bir su selinin sonucu olduğunu anladıklarını ifade ediyor. Çatlak bölgesinin, suyun buzun altından fışkırarak yüzeye çıktığı ve geniş bir alanı temizleyerek aktığı nokta olduğu belirtiliyor.
Eriyik suyun buz altında hareket edebildiğine dair önceki gözlemler olsa da, bu olayın suyuyla buzu delip geçtiğine dair ilk kanıt olarak kayıtlara geçti. Grönland'daki yüksek erime oranı göz önüne alındığında, bu tür olayların anlaşılması büyük önem taşıyor.
Yapılan çalışmanın, buzulların aşırı yüzey eriyik suyu girdilerine nasıl tepki verebileceği konusunda beklenmedik bilgiler sağladığı ve hem şimdi hem de gelecekte buz örtüsünün karmaşık hidrolojik sistemini daha iyi anlama ihtiyacını vurguladığı belirtiliyor. Buzul altı hidrolojisinin buz örtüsünün dinamikleri üzerindeki kontrolü göz önüne alındığında, bu gizli ve yeterince anlaşılmamış hidrolojik süreçleri iyileştirmemizin kritik olduğu ve bu uydu gözlemlerinin bu süreçte kilit rol oynadığı vurgulanıyor.
