Cerrahi olarak yerleştirilen bir çip ve artırılmış gerçeklik gözlükleri, görme yetisini kaybetmiş bazı kişilerin tekrar okumasına yardımcı oluyor. Yapılan küçük bir araştırmada, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) nedeniyle görme yetisini kaybeden kişilerin yaklaşık %80'inin, tedavi uygulandıktan bir yıl sonra harfleri ve kelimeleri okuyabildiği belirtildi.
Bu bulgular, yapay görme tarihinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak nitelendiriliyor. Görme engelli hastalar, anlamlı bir merkezi görme restorasyonuna kavuşabiliyor; bu daha önce hiç gerçekleştirilmemiş bir başarıdır.
YBMD, 65 yaş üstü yetişkinlerde en sık görülen körlük nedenidir. Hastalık, makulayı veya retinanın merkezi kısmını etkileyerek gözün merkezinde görme kaybına yol açar. İleri YBMD'de, coğrafi atrofi süreci retina hücrelerinde önemli hasara neden olarak o gözde tam körlüğe sebep olabilir. Coğrafi atrofi dünya genelinde yaklaşık 5 milyon insanı etkilemektedir.
Uygulamayı kullanan bir katılımcı, implanttan önce gözlerinde iki siyah disk varmış gibi hissettiğini ve dışının bozuk göründüğünü ifade etti. Tedaviden sonra ise yeniden harfleri görmeye başladığında bunun çok heyecan verici olduğunu dile getirdi. Tekrar okumayı öğrenmenin kolay olmadığını ancak daha fazla pratik yaptıkça daha iyiye gittiğini belirtti.
Yapılan küçük bir klinik denemede, YBMD'li 38 Avrupalı hastanın retinasının merkezine, ölen hücrelerin altına küçük bir elektronik çip yerleştirildi. Bu çip, hastaların bel kemerlerinde taşıdıkları küçük bir bilgisayara bağlı artırılmış gerçeklik gözlükleriyle kablosuz olarak bağlantı kuruyor.
Bu sisteme fotovoltaik retina implantı mikroçipi veya PRIMA sistemi adı veriliyor. Gözlüklerdeki bir video kamera, metinlerin görüntülerini yakalıyor. Ardından gözlükler, bu görüntüyü implant çipine kızılötesi ışık olarak yansıtıyor. Çip ise ışığı beyne görme olarak yorumladığı elektrik sinyallerine dönüştürüyor.
Katılımcılar, yeni cihazı kullanarak okumayı öğrenmek için birkaç ay eğitim aldılar. Araştırmacılar ayrıca hastalara cihazı farklı şekillerde pratik yapmaları konusunda teşvik ettiler. Bazı hastalar bulmaca çözmek için kullanırken, diğerleri cihazı Paris Metrosu'nda gezinmek için kullandı. Kameradaki yakınlaştırma fonksiyonu, kullanıcıların reçete gibi küçük yazı tiplerini okumasına da yardımcı oluyor.
Bu sistemin bazı sınırlılıkları da mevcut. Cihazın şu anki haliyle sadece siyah beyaz görme sağladığı, renkli veya gri tonlamalı görme sunmadığı için yüz tanıma gibi işlemlerde kullanılamayacağı belirtiliyor. Ayrıca, cihazın birden fazla yıl kullanımdan sonra ne kadar etkili olacağı henüz belirsizliğini koruyor.
Ancak, araştırmacılar bu cihazın geliştirilmiş versiyonlarının, belirli hasta grupları için gerçek bir çözüm haline gelebileceğine inanıyor.
