Gönüllü bilim insanlarının da katkısıyla, şimdiye kadar görülen en güçlü ve en uzak 'tuhaf radyo halkası' (ORC) tespit edildi. Bu keşif, gökbilimcilerin bu olağandışı nesnelerin ve onları çevreleyen galaksilerin nasıl oluştuğu hakkında daha iyi bir anlayış kazanmasına yardımcı olabilir.
RAD@home Astronomy Collaboratory'nin kurucusu ve bulguları anlatan yeni bir makalenin ortak yazarlarından Ananda Hota, yaptığı açıklamada, "ORC'ler, şimdiye kadar gördüğümüz en tuhaf ve en güzel kozmik yapılar arasında yer alıyor ve galaksiler ile kara deliklerin nasıl el ele evrimleştiğine dair hayati ipuçları barındırabilir" dedi.
ORC'ler ilk olarak 2019'da Avustralya Kare Kilometre Dizisi Pathfinder'ı kullanan bir ekip tarafından tanımlanmıştı. Bunlar temelde, belirli galaksileri çevreleyen ve radyo dalgaları yayan devasa, soluk plazma halkalarıdır. Bugüne kadar bu devasa nesnelerden yalnızca yaklaşık bir düzinesi bulundu ve bunların çoğu Samanyolu'nun 10 ila 20 katı büyüklüğündedir. Ancak araştırmacılar, yeni keşfedilen ORC'nin bu kozmik devlerin nasıl oluştuğuna dair bazı ipuçları sunabileceğini düşünüyor.
Bu ORC, birkaç nedenden dolayı benzersizdir. İlk olarak, yalnızca tek bir halkadan değil, birbirine geçmiş, Venn şeması gibi iki halkadan oluşmaktadır. Bu, gökbilimcilerin bu tür bir yapılandırmayı gözlemlediği yalnızca ikinci örnektir. İkinci olarak, şimdiye kadar bulunan en uzak ve en güçlü ORC'dir. Araştırmacılar, bulgularını 2 Ekim'de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayınlanan bir makalede detaylandırdı.
Yeni halkalar ilk olarak Hindistan'da kurulan uluslararası bir gönüllü bilim araştırma platformu olan RAD@home Astronomy Collaboratory'ye katılan gönüllü bilim insanları tarafından fark edildi. Ardından, Avrupa anakarasında yayılmış bir radyo teleskopları dizisi olan Low-Frequency Array (LOFAR) kullanan bir gökbilimci ekibi tarafından doğrulandı ve RAD J131346.9+500320 olarak adlandırıldı.
Yeni makalenin ortak yazarlarından Polonya'daki Ulusal Nükleer Araştırma Merkezi'nden bir gökbilimci Pratik Dabhade, açıklamada, "Gönüllü bilim insanlarının bunları ortaya çıkarması, makine öğrenmesi çağında bile insan örüntü tanıma yeteneğinin devam eden önemini vurgulamaktadır" dedi.
Önceki araştırmalar, ORC'lerin süper kütleli kara delikler birbirine çarptığında ve kozmik şok dalgaları gönderdiğinde oluşabileceğini öne sürmüştü. Ancak RAD J131346.9+500320'nin ikiz halkaları, gazdan oluşan jet benzeri bir filamentin etrafında merkezlenmiştir. Bu yapıya dayanarak Dabhade ve ekibi, bunun, içindeki sarmal galaksilerden akan "süper rüzgarlar" tarafından şekillendirildiğini öne sürüyor. Daha fazla araştırma kesin olarak söylemek için gerekse de, bu durum diğer ORC'ler için de geçerli olabilir.
RAD J131346.9+500320'ye ek olarak, makale RAD@home Astronomy Collaboratory ile işbirliği içinde bulunan diğer iki nesneyi de detaylandırıyor: 3 milyon ışık yılı genişliğinde bir radyo halkasıyla çevrili bir galaksi ve devasa jetlerinden birinin etrafında halkası olan başka bir galaksi. LOFAR ve Şili'deki Vera C. Rubin Gözlemevi gibi diğer teleskoplardan elde edilecek gelecekteki araştırmalar, bu yapılar hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkarmaya yardımcı olabilir.
