Nisan ve Mayıs aylarında gökyüzü, yılın en güzel meteor yağmurlarından ikisine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Bu görsel şölenleri kaçırmayın!
İlk olarak 17 Nisan'da başlayıp 26 Nisan'a kadar sürecek olan Liridler (Lyrid) meteor yağmuru, özellikle kuzey yarımkürede, yani ülkemizden de rahatlıkla gözlemlenebilecek. Bu yağmurun en yoğun olacağı zaman ise 21 Nisan'ı 22 Nisan'a bağlayan gece olacak. Ardından 20 Nisan'da başlayıp 21 Mayıs'a kadar devam edecek olan Eta Akvaridler (Eta Aquariids) meteor yağmuru ise 2-3 Mayıs tarihlerinde zirveye ulaşacak ve özellikle güney yarımkürede etkileyici bir manzara sunacak.
Bu gök olaylarını izlemek için herhangi özel bir ekipmana ihtiyacınız yok. Rahat bir yer, açık ve şehir ışıklarından uzak bir gökyüzü, kendi gözleriniz ve biraz da sabır yeterli olacaktır.
Peki meteor yağmurları nasıl oluşuyor? Gezegenimiz Dünya, Güneş etrafındaki yolculuğu sırasında bazı kuyruklu yıldızların veya asteroitlerin arkalarında bıraktığı toz ve kaya parçacıklarından oluşan bulutların içinden geçer. İşte bu küçük parçacıklar Dünya'nın atmosferine yüksek hızla girdiklerinde yanarak ışık izleri oluştururlar. Biz de bu izleri "kayan yıldız" veya meteor olarak görürüz. Bu kozmik enkaz bulutları Güneş etrafında belirli yörüngelerde bulunduğu için, Dünya her yıl aynı zamanlarda bu bulutların içinden geçer ve biz de yıllık meteor yağmurlarını gözlemleriz.
Lirid meteor yağmuru, Güneş etrafındaki turunu yaklaşık 422 yılda tamamlayan C/1861 G1 (Thatcher) adlı kuyruklu yıldızın kalıntılarından oluşur. Meteorların gökyüzünde çıkış noktası gibi göründüğü bölge Çalgı (Lyra) Takımyıldızı'na yakın olduğu için bu ismi almıştır.
Bu yıl Liridler'in en yoğun olduğu gece, Ay'ın yaklaşık %40 oranında aydınlık olacağı küçülen ay evresine denk geliyor. Bu durum meteorların görünürlüğünü bir miktar etkileyebilir. Gözlem için en uygun zamanın 21 Nisan akşamı, Ay doğmadan önceki saatler olduğu belirtiliyor. Ay'sız karanlık bir gökyüzünde, Liridler'in zirve yaptığı zamanlarda saatte 10 ila 15 meteor görmek mümkün olabilir. Çalgı Takımyıldızı bu tarihlerde kuzey gökyüzünde yüksekte olacağından, ülkemiz gözlem için oldukça uygun bir konumda bulunuyor.
Eta Akvaridler ise her 76 yılda bir bizi ziyaret eden ve Halley Kuyruklu Yıldızı olarak bilinen 1P/Halley'in geride bıraktığı parçacıklardan kaynaklanır. Bu yağmurun çıkış noktası Kova (Aquarius) Takımyıldızı'na yakındır. Özellikle güney yarımküre için oldukça verimli bir yağmur olan Eta Akvaridler, zirve zamanında saatte 50-60 meteorluk bir gösteri sunabilir.
Kuzey yarımkürede, yani Türkiye'den de bazı Eta Akvarid meteorlarını görmek mümkün olabilir, ancak sayıları güney yarımküreye göre belirgin şekilde daha az olacaktır; saatte yaklaşık 20 meteor beklenebilir.
Bu muhteşem gökyüzü gösterilerini izlemek için en iyi zamanlar bulunduğunuz yere göre değişiklik gösterebilir. Şehir ışıklarından uzak, karanlık ve açık bir gökyüzü bulmanız gözlem kalitenizi artıracaktır. Şimdiden keyifli seyirler!
