Geçtiğimiz hafta Birleşik Havayolları'na ait bir uçağın havada seyrederken yaşadığı gizemli çarpışma, uzay enkazından yüksek irtifadaki kuşlara kadar pek çok teoriye yol açmıştı. Ancak 1093 sefer sayılı uçuşa ve hasar gören ön camına ne olduğu sorusunun cevabı, bir hava balonunun 'uzaydan' gelmediği şeklinde ortaya çıktı.
Hava tahminleri konusunda faaliyet gösteren WindBorne Systems şirketinin kurucu ortağı Kai Marshland, Pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, olayın kendi balonlarından biriyle ilgili olabileceğini belirtti. Şirket, UA1093 uçuşu hakkında bilgi edindikten sonra hemen inceleme başlattıklarını ve ilk bulguları Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB) ve Federal Havacılık İdaresi (FAA) ile paylaştıklarını bildirdi.
WindBorne, altı yıldır faaliyette olan bir şirket. Bu şirket, hem küçük ve uygun fiyatlı hava balonlarından oluşan filosuyla hava gözlemleri topluyor hem de bu atmosferik veriyi yapay zeka tabanlı hava modelleri için kullanıyor.
Online Dedektifler Davayı Çözdü
Popüler YouTube içerik üreticisi ve pilot Scott Manley, çarpmaya bir WindBorne balonunun neden olabileceğini ilk öne sürenlerden biriydi. Manley, bir balonun konum verisiyle uçağın uçuş rotasını karşılaştırarak bu tahminde bulunmuştu. Kendisine bu konuda sorulan sorulara şirket, balonun uçağa çarpmış olmasının muhtemel olduğunu doğruladı.
Çarpışma, Perşembe günü Denver'dan Los Angeles'a giden bir Birleşik Havayolları uçuşu sırasında meydana geldi. Sosyal medyada paylaşılan görsellerde, 737 MAX tipi bir uçağın ön tarafındaki iki büyük pencereden birinin önemli ölçüde çatladığı görülüyordu. Benzer görüntülerde, bir pilotun kolunun cam kırıkları nedeniyle kesikler aldığı da fark edildi.
Uçak pilotlarından birinin çarpışan cismi 'uzay enkazı' olarak tanımlamasının ardından hafta sonu spekülasyonlar arttı. Pazar günü NTSB, ölümlü bir yaralanmaya yol açmayan çarpışmayı soruşturduğunu doğruladı. Ancak pilotlardan birinin kolunda cam kırıklarından kaynaklanan kesikler olduğu bildirilmişti.
Balonların "Tehdit Oluşturmadığı" İddiası
WindBorne'un, dünya genelinde atmosferik verileri toplayan küresel ses balonları (Global Sounding Balloons) bulunuyor. Bu balonlar oldukça küçük; kütleleri yaklaşık 1.2 kilogram ve sıcaklık, rüzgar, basınç gibi atmosferik veriler topluyor. Bu veriler, hava modellerinin temelini oluşturan başlangıç koşullarını belirlemek için kritik öneme sahip.
Şirketin web sitesindeki SSS bölümünde (bu olaydan aylar veya yıllar önce yazıldığı anlaşılan) uçaklara yönelik risklerle ilgili bir soruya yer veriliyor: "WindBorne balonları uçaklar için neden bir risk oluşturmuyor?"
“Kısa cevap şudur: Küresel Ses Balonları (GSBs) konstellasyonumuz, ki biz onlara WindBorne Atlas diyoruz, uçaklar veya gökyüzündeki diğer nesneler için bir tehdit oluşturmaz. Bir WindBorne balonunun bir uçakla çarpışması hem son derece olasılık dışıdır hem de balonlarımız o kadar hafiftir ki önemli bir hasara neden olmazlar."
WindBorne ayrıca balonlarının tüm geçerli hava sahası düzenlemelerine uyduğunu belirtti. Şirket, FAA ile aktif iletişim halinde olduklarını ve operasyonlarının tüm ilgili düzenleyici gereksinimleri karşıladığından emin olduklarını ifade etti. Ayrıca, hükümet ortaklarına özel yazılımları WindBorne Live aracılığıyla balon takip sistemlerine gerçek zamanlı erişim sağladıklarını da ekledi.
