Milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki bir galaksi, keşfedildiği günden bu yana bilim insanlarını meraklandıran bir sırrı barındırıyordu. PKS 1424+240 adlı bu galaksi, merkezindeki devasa kara delikten uzaya güçlü plazma jetleri fırlatan bir blazar olarak tanımlanıyor. Blazar sınıfına giren galaksilerin, jetlerinden birinin doğrudan Dünya'ya doğrultulmuş olması gerekiyor ki bu da galaksinin inanılmaz parlak görünmesine neden oluyor.
Ancak PKS 1424+240'ın durumu biraz farklıydı. Galaksi, süperlüminal (ışık hızından daha hızlıymış gibi görünen) jetlerle tutarlı gama ışınları yaymasına rağmen, gözlemlenen jet hızı, ürettiği ışığı açıklamak için yeterince hızlı görünmüyordu. Bu, uzun yıllardır çözülemeyen bir gizemdi.
Yapılan 15 yıllık kapsamlı gözlemlerin ardından bu gizeme ışık tutuldu. Radyo Astronomi Max Planck Enstitüsü'nden bir ekip, galaksinin bize doğru ilerleyen jetindeki manyetik alanları haritalandırarak bu olguya açıklık getirdi.
Ekip lideri, elde ettikleri görüntünün büyüleyici olduğunu ve daha önce hiç bu kadar kusursuz, halka şeklinde bir manyetik alanla karşılaştıklarını belirtti. Bu yapı, bize doğru yönelen bir jete sahip.
Kara delik jetleri, çevrelerindeki maddeyi aktif olarak içine çeken kara delikler tarafından üretiliyor. Kara deliğin etrafında dönen madde, kara deliğin manyetik alan çizgileri boyunca dışarı doğru yönlendiriliyor ve plazmayı inanılmaz hızlara çıkarıyor. Bu jetler, ışık hızına yakın hızlarda hareket ederek, bize doğru yöneldiklerinde ışık hızından daha hızlı hareket ediyormuş gibi algılanıyorlar. Aslında ışık hızını aşmıyorlar ancak bu etki oldukça etkileyici.
Gözlem ekibi, PKS 1424+240 üzerindeki 15 yıllık veriyi kullanarak, jetin polarizasyonunu, yani ışığın ne kadar büküldüğünü inceledi. Manyetik alanların neden olduğu bu polarizasyon, manyetik alanları haritalandırmak için bir araç olarak kullanılıyor.
Sonuçlar, jetin etrafında bir hedef tahtasındaki halkalar gibi sarılmış manyetik alanları ortaya koydu. Bu da, bizim bakış açımızdan, jetin namlusunun tam içine baktığımızı gösteriyor. Araştırmacılar, bu durumun PKS 1424+240'ın jet hızındaki görünür yavaşlama paradoksunu başarıyla çözdüğünü belirtiyor.
Bu kusursuz hizalanmanın, parlaklıkta 30 kat veya daha fazla bir artışa neden olduğu ve aynı zamanda projeksiyon etkileri nedeniyle jetin daha yavaş hareket ediyormuş gibi görünmesine yol açan klasik bir optik illüzyon olduğu ifade ediliyor.
Bu bulgu, süper kütleli kara deliklere sahip aktif galaktik çekirdeklerin yalnızca elektronları değil, aynı zamanda protonları da güçlü bir şekilde hızlandırdığını doğruluyor. Bu da gözlemlenen yüksek enerjili nötrinoların kökenini açıklıyor.
