Yıldız sistemimizden sadece 4.25 ışık yılı uzaklıkta bulunan Alpha Centauri yıldız sistemine ait Alpha Centauri A yıldızı çevresinde dönen, yaşanabilir bölgede yer alan ve Satürn boyutlarında olduğu düşünülen potansiyel bir gaz devi gezegen keşfedildi. Bu keşif, akıllara 'Avatar' filmlerindeki Pandora gezegenini getiriyor. Araştırmacılar, bu yeni gezegenin, tıpkı filmdeki gibi yaşamı sürdürebilecek bir aya sahip olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
Ancak mevcut verilere göre, böyle bir ayın varlığına veya yaşamı destekleyebileceğine dair henüz kesin bir kanıt bulunmuyor. Hatta bilim insanları, ana gezegenin tam olarak nerede yörüngede döndüğü konusunda bile henüz net bir fikir birliğine varmış değil.
Astrofiziksel Araştırmalar Dergisi'nde yayımlanan bir çalışma, Alpha Centauri A etrafında dönen S1 adını taşıyan bu potansiyel gezegenin varlığını ortaya koydu. JWST (James Webb Uzay Teleskobu) tarafından Ağustos 2024'te ilk kez gözlemlenen gezegen, sonrasında yapılan takip gözlemlerinde beklenmedik bir şekilde kayboldu. Bu durum, ona 'kaybolan gezegen' lakabını kazandırdı.
Bilim insanları, S1'in yörüngesinin değişmesiyle Alpha Centauri A'nın önünden geçerek teleskop tarafından gözlemlenmesinin zorlaştığını düşünüyor. Mevcut hesaplamalara göre gezegenin 2026 ve 2027 yıllarında yeniden görünür olması bekleniyor. Bu da, varlığının kesinleşmesi için birkaç yıl daha beklememiz gerekeceği anlamına geliyor.
Eğer S1'in varlığı onaylanırsa, bunun JWST'nin bugüne kadarki en önemli keşfi olacağını belirten araştırmacılar, bu potansiyel gezegenin bir aya sahip olma ihtimalini de değerlendiriyor. Bilimsel bir makalede yer alan bilgilere göre, dev gezegenlerin etrafında ay oluşumu oldukça yaygın bir durum. Kendi güneş sistemimizdeki Jüpiter ve Satürn gibi gezegenlerin yüzlerce uyduya sahip olması da bu durumu destekliyor.
Eğer S1'in bir ayı olursa, bu ayın yaşamı destekleyebilme potansiyeli, büyüklüğüne bağlı olacaktır. Mars boyutunda bir ayın, kendi atmosferini ve yüzeyde büyük okyanusları tutabilecek kadar büyük olabileceği düşünülüyor. Ancak bazı uzmanlar, S1'in etrafındaki bir ayın, Mars'ın üçte ikisi kadar ancak Merkür'ten biraz daha büyük olan Titan boyutlarında olabileceğini ve bu büyüklükteki bir ayın atmosferi tutamayacağını belirtiyor.
Gerçek bir Pandora senaryosu için, S1'in beklenenden çok daha büyük bir aya sahip olması gerektiği ifade ediliyor. Ancak bu olasılığın imkansız olmadığı da vurgulanıyor. Gezegenin varlığı kesinleştiğinde, etrafındaki olası uyduları gözlemlemek bir sonraki zorluk olacak. Ancak uyduların gezegenlerden çok daha küçük ve soğuk olmaları nedeniyle tespit edilmelerinin oldukça zor olduğu biliniyor. Bu durum, JWST'den çok daha güçlü teleskopların geliştirilmesini gerektirebilir ve bu da onlarca yıl sürebilir.
