Sadece birkaç hafta önce keşfedilen gizemli yıldızlararası kuyruklu yıldız 3I/ATLAS hakkında gökbilimciler şimdiden pek çok bilgi edindi. 1 Temmuz 2025'te tespit edilen bu gök cismi, Güneş Sistemi dışından geldiğinin anlaşılmasıyla büyük yankı uyandırdı. Bu, yıldızlararası uzaydan gelen bilinen üçüncü nesne olma özelliğini taşıyor. Gökbilimciler hızla bu olayı incelemek, takip etmek ve sınıflandırmak için harekete geçti.
Bu çabalar sayesinde, alışılmadık kuyruklu yıldızın detaylı ancak hala gelişmekte olan bir profili ortaya çıktı. İlk gözlemler, 3I/ATLAS'ın 2017'de görülen 1I/'Oumuamua ve 2019'da keşfedilen 2I/Borisov gibi diğer iki yıldızlararası nesneden oldukça farklı olduğunu gösteriyor.
Yörünge
3I/ATLAS'ın devam eden gözlemleri, gökbilimcilerin bu nesnenin Güneş Sistemi'ndeki gelecekteki yörüngesini çizmesine olanak tanıdı. Kuyruklu yıldız, Güneş'ten 4.5 astronomik birim (AE) uzaklıktayken keşfedildi. Bu mesafe, Jüpiter'in yörüngesinin içinde yer alıyor. Nesne, saniyede yaklaşık 60 kilometre hızla ilerliyor ve Güneş'e yaklaştıkça hızı artacak. Karşılaştırma yapmak gerekirse, 1I/'Oumumua saniyede 26 kilometre, 2I/Borisov ise saniyede 32 kilometre hızla hareket ediyordu.
3I/ATLAS, 29 Ekim 2025'te Güneş'e en fazla 1.36 AE mesafeden geçecek; bu da Mars'ın yörüngesinin içine denk geliyor. Dünya'ya en yakın yaklaşması ise Aralık 2025'te 1.8 AE mesafeden gerçekleşecek.
Kökeni
3I/ATLAS'ın hızı ve yörünge bilgileri, nesnenin Samanyolu'nun kalın diskinden geldiğini düşündürüyor. Galaksimizin nispeten seyrek ve çoğunlukla yaşlı yıldızların bulunduğu bu bölgesinden gelmesi, kuyruklu yıldızın da yaşlı olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.
Yaşı
Kuyruklu yıldızın kökeni, yaşı hakkında da ipuçları veriyor. Yaşlı nesnelerin yoğun olduğu bir bölgeden gelmesi, 3I/ATLAS'ın da oldukça yaşlı olduğu anlamına gelebilir. Bu durum, nesnenin hız ve ivmesini analiz ederek yaşını hesaplamaya çalışan ayrı bir çalışmayla da destekleniyor. 3I/ATLAS'ın diğer iki yıldızlararası nesneden daha hızlı hareket etmesi, onların da daha yaşlı olduğunu gösteriyor. Bu analizlere göre, kuyruklu yıldızın yaşı 3 ila 11 milyar yıl arasında tahmin ediliyor. Evren yaklaşık 13.8 milyar, Güneş ise 4.6 milyar yaşında. Bu hesaba göre 3I/ATLAS'ın Güneş Sistemi'nden daha yaşlı olma ihtimali oldukça yüksek.
Görünümü
3I/ATLAS'ın görünümü hakkında henüz çok az şey biliniyor çünkü hem küçük hem de oldukça uzakta. Ancak ilk gözlemler, nesnenin 1I/'Oumuamua ve 2I/Borisov'a kıyasla oldukça büyük olduğunu gösteriyor. 3I/ATLAS'ın çapının yaklaşık 10 kilometre olduğu tahmin edilirken, 1I/'Oumuamua'nın uzunluğu 400 metre, 2I/Borisov'un ise 975 metre civarındaydı.
Kuyruklu yıldızdan yansıyan ışığın spektrumu, farklı ekipler tarafından incelenerek aynı sonuçlara ulaşıldı. Bu durum, nesnenin karmaşık tanecik boyutlarına sahip olduğunu veya Güneş Sistemi kuyruklu yıldızlarından farklı bir bileşime sahip olduğunu gösteriyor. Son alınan yeni görüntüler, kuyruklu yıldızı çevreleyen toz ve gazdan oluşan 'atmosferi' gösteriyor. Bilim insanları, kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaştıkça daha aktif hale gelmesini ve gaz salınımının artmasını bekliyor.
Bundan Sonra Ne Olacak?
Gökbilimciler, 3I/ATLAS'ı yakından takip etmeye devam edecek. Önceki iki yıldızlararası ziyaretçiden çok daha büyük olması, onu daha iyi bir gözlem hedefi haline getiriyor. Ayrıca, proje edilen kökeni ve yaşı, genellikle ulaşılması zor olan galaksi bölgelerini incelemek için nadir bir fırsat sunuyor. 3I/ATLAS'ın görünümü, yıldızlararası ziyaretçilerin Güneş Sistemi'ne nispeten sık geldiğini de ima ediyor. Bu da, kuyruklu yıldızları yakından incelemek üzere tasarlanan ve 2029'da fırlatılması planlanan ESA/JAXA Comet Interceptor görevi için heyecanı artırıyor.
