Galakside serbestçe süzülen, yıldızsız ve hiçbir yıldıza bağlı olmayan, gezegen kütlesindeki nesnelerin, minyatür bir gezegen sistemi gibi kendi uydu sistemlerini oluşturabildiği ortaya çıktı. Yeni James Webb Uzay Teleskobu (JWST) gözlemleri, beş ila on Jüpiter kütlesindeki başıboş gezegenlerin disklerinde, gezegenlerin oluşmaya başladığı bebek yıldızları çevreleyen disklerle benzerlik gösteren, önemli miktarda kristalize silikat bulunduğunu gösteriyor.
Gözlemsel astronomlar, dev gezegenlere benzer kütlelere sahip nesnelerin, kendi minyatür gezegen sistemlerini oluşturma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor. Bu sistemlerin Güneş Sistemi gibi olabileceği ancak kütle ve boyut olarak 100 kat veya daha fazla ölçekte küçülebileceği düşünülüyor. Ancak bu tür sistemlerin gerçekten var olup olmadığı henüz kesinleşmedi.
Son yıllarda JWST, kalabalık bulutsu uzay bölgelerinde daha önce hiç görülmemiş, yalnızca orada bulunan nesneleri ortaya çıkardı. Bunlar, serbest yüzen gezegen kütleli nesneler (FFPMO'lar) olarak adlandırılıyor ve isimlerinden de anlaşılacağı gibi, etrafta serbestçe dolaşan ve 10 Jüpiter'e kadar kütleye sahip objelerdir.
Bu nesnelerin bulunduğu uzay bölgeleri genellikle birçok yıldızın doğduğu yerler. Yakın mesafedeki çok sayıda yıldızın birbirlerinin bebek gezegen sistemlerini yerçekimsel olarak bozabileceği düşünülüyor. Ancak FFPMO'ların, tıpkı yıldızlar gibi bu şekilde oluşmuş olmaları da mümkün.
Daha önceki gözlemler, FFPMO'ların etrafında, bebek yıldızların etrafında görülenlere benzer şekilde yörüngede dönen bir madde diski olabileceğini ortaya koymuştu. Yıldızların durumunda bu disk, oluşumlarından arta kalan malzemedir. Dönen bebek güneş, etrafındaki bulutsu buluttan madde çeker ve açısal momentumun korunumu sayesinde bir disk oluşturur. Bu diskteki arta kalan malzeme, yıldızın gezegenlerinin oluştuğu malzemedir.
FFPMO'lar etrafındaki disklerin varlığı, onların da yıldızlar gibi oluştuğu anlamına gelebilir. Ancak bir sonraki soru, merkezi nesne oluştuktan sonra disklerin de aynı şekilde davranıp davranmadığıdır. Bir ekip, JWST gözlemlerini kullanarak Orion bulutsusundaki sekiz FFPMO'nun disklerinin bileşimini inceledi ve toz büyümesi ve kristalleşme belirtileriyle birlikte hidrokarbon ve silikat tanecikleri tespit etti. Bu durum, bebek yıldızların etrafında oluşan gezegen sistemlerinde görülenlere benzerlik gösteriyor.
Bu keşifler, bir gün bu tuhaf nesnelerin Jüpiter veya Satürn gibi veya minyatür bir gezegen sistemi gibi kapsamlı uydu ve halka sistemlerine sahip olabileceğini düşündürüyor. Güneş Sistemi dışında bir uyduya dair somut bir kanıt henüz bulamamış olmamız göz önüne alındığında, bu oldukça heyecan verici bir gelişme.
Bu keşiflerin, Jüpiter'den biraz daha büyük ve uzayda yalnız süzülen nesnelerin bile gezegen oluşturma yapı taşlarına sahip olabileceğini gösterdiğini belirten araştırmacılar, bu durumun gezegen sistemi oluşumunun yalnızca yıldızlara özgü olmadığını, aynı zamanda yalnız, yıldızsız dünyaların etrafında da gerçekleşebileceği anlamına geldiğini ifade ediyor. Araştırma, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlandı.
