Fizikçiler, laboratuvar ortamında ilk kez 'kara delik bombası' olarak adlandırılan bir fenomeni hayata geçirmeyi başardı.
Bu heyecan verici gelişme, onlarca yıl önce ortaya atılan bir teoriyi deneysel olarak doğrulaması açısından büyük önem taşıyor. Teori ilk olarak 1972'de, dönen bir kara delikten yayılan dalgaların ayna benzeri bir yapı içinde hapsedilerek katlanarak büyüyeceği bir senaryoyu tarif ediyordu.
Bu teorinin temelinde yatan fikirler, daha eski çalışmalara dayanıyor. 1969'da Nobel ödüllü fizikçi Sir Roger Penrose, dönen bir kara delikten enerji çekmenin bir yolunu önermişti. Bu fenomen 'kara delik süperradyansı' olarak biliniyor. Ardından 1971'de bir başka fizikçi, bu fenomeni daha iyi anlamaya çalışırken, belirli koşullar altında dönen bir nesnenin elektromanyetik dalgaları güçlendirebileceğini fark etti. Bu da 'Zel'dovich etkisi' olarak adlandırıldı.
Yeni çalışmada bilim insanları, işte bu Zel'dovich etkisini kullanarak kendi deneylerini kurdular. Elektrik motoruyla döndürülen bir alüminyum silindir kullandılar. Bu silindirin etrafına, manyetik bir alan oluşturan ve aynı zamanda yansıtan metal bobin katmanları yerleştirdiler. Bu bobinler, ayna görevi görüyordu.
Ekip, silindire zayıf bir manyetik alan uyguladığında, silindirin yansıttığı alanın daha da güçlendiğini gözlemledi. Bu, süperradyans etkisinin bir göstergesiydi.
Daha sonra bobinlerin başlangıçtaki zayıf manyetik alanını kaldırdılar. Ancak devre kendi dalgalarını üretiyordu. Dönen silindir bu dalgaları yükseltti, bu da bobinlerin enerji biriktirmesine neden oldu. Silindirin dönme hızı ve yükseltilmiş manyetik alan bir araya gelince, Zel'dovich etkisi tam olarak işlemeye başladı. Zel'dovich, dönen bir soğurucunun (silindir gibi) yüzeyi gelen dalgadan daha hızlı hareket ederse, soğurmadan yükseltmeye geçiş yapacağını da tahmin etmişti ve bu deneyde doğrulandı.
Çalışmayı yürüten araştırmacılar, bazen sistemi o kadar zorladıklarını ve devre bileşenlerinin patladığını belirttiler. Bu durumun hem heyecan verici hem de deneysel olarak zorlayıcı olduğunu ifade ettiler.
Gerçek bir kara delik yaratmamış olsalar da, bu analog deney, dönme süperradyansının ve katlanarak artan yükseltmenin evrensel olduğunu ve sadece kara delikler için geçerli olmadığını gösteriyor. Bu modelin, fizikçilerin kara deliklerin dönüşünü ve astrofizik, termodinamik ve kuantum teorisi kesişimindeki kavramları daha iyi anlamalarına yardımcı olması bekleniyor. Çalışma şu anda bilimsel bir dergide yayımlanmak üzere inceleme sürecinde.
