Fareler üzerinde yapılan deneysel bir hibrit tedavi, Tip 1 diyabet tedavisinde büyük bir potansiyel gösterdi. Prediyabetik hayvanlarda hastalığı tamamen önleme ve tam gelişmiş diyabeti olan hayvanlarda ise durumu tersine çevirme konusunda tam not aldı.
Bu yeni yaklaşımın öne çıkan özelliği, hasta fare ile donör fareden alınan bağışıklık sistemi hücrelerini başarıyla birleştirerek, en az dört ay boyunca immünosüpresif ilaçlara ihtiyaç duymadan uyum içinde yaşamalarını sağlaması.
Stanford Tıp Fakültesi'nden bir ekip tarafından yürütülen bu çalışmanın araştırmacıları, aynı yaklaşımın insanlar üzerinde de başarılı olabileceği umudunu taşıyor. Bu tedavi, organ nakli gerektiren diğer prosedürler için de potansiyel taşıyor olabilir.
Gelişimsel biyolog Seung Kim, "Bu yaklaşımın Tip 1 diyabet veya diğer otoimmün hastalıklara sahip kişiler için ve aynı zamanda solid organ nakli gerekenler için dönüştürücü olacağına inanıyoruz." diyor.
Tip 1 diyabet, vücudun kendi bağışıklık sisteminin bozulmasından kaynaklanır. Bu durum, insülin üreten pankreas hücrelerine (beta adacıklar) bir saldırı başlatır. Sağlıklı donör adacıkları vücuda nakledilebilse de, yok edilme veya tamamen reddedilme riski taşırlar.
Bu son deneyde araştırmacılar, farelerin bağışıklık sistemlerini ustaca yeniden başlattılar. Nakilden önce onları immün sistem inhibitörü, düşük doz radyasyon ve seçilmiş birkaç antikorla hazırladılar. Ayrıca başka bir hayvandan alınan kan kök hücrelerini ve adacık hücrelerini birleştirdiler.
Sonuç olarak, nakledilen hücreler yabancı istilacılar olarak saldırıya uğramadı ve bağışıklık sistemi tekrar normal şekilde çalışmaya başladı. Adacık hücrelerinin küçük bir alt kümesinde iltihaplanma belirtileri görülse de, bu kritik doku da saldırıya uğramadı.
Kim, "Sadece kaybolan adacıkları değiştirmekle kalmayıp, aynı zamanda devam eden adacık hücre yıkımını önlemek için alıcının bağışıklık sistemini sıfırlamamız gerekiyor. Hibrit bir bağışıklık sistemi oluşturmak her iki hedefi de başarıyor." açıklamasını yapıyor.
Bu deney bir dizi zafer temsil ediyor. Tedavi edilen farelerde diyabet önlendi veya tersine çevrildi ve hiçbiri, hücrelerin insanlar arasında nakledildiğinde insanlarda sıklıkla görülen greft-versus-host hastalığına yakalanmadı.
Dahası, donör ve alıcı bağışıklık hücrelerini karıştırmanın daha önce de işe yaradığı, aynı araştırma ekibinin bazı önceki çalışmalarında da gösterildiği için insan denemeleri için umut verici bir işaret.
Tüm bunlara rağmen, hala birçok zorluk devam ediyor. Örneğin, adacık hücreleri yalnızca ölümden sonra bağışlanabilir ve kan kök hücreleriyle aynı kişiden gelmesi gerekir. Ayrıca prosedürün başarılı olması için bu hücrelerden ne kadarının gerekeceği de belirsizliğini koruyor.
Araştırmacılar, şu anda bağışlanan hücrelerin daha fazlasının hayatta kalmasını sağlamanın yollarını veya bunları laboratuvarda pluripotent insan kök hücrelerinden üretmenin yollarını araştırdıklarını belirtiyor. Tip 1 diyabeti henüz tam olarak iyileştiremiyoruz, ancak yaklaşıyoruz.
Kim, "Bu bulguların insanlara aktarılma olasılığı çok heyecan verici. Çalışmamızdaki, hem donörden hem de alıcıdan hücreler içeren hibrit bir bağışıklık sistemine sahip hayvanlarla sonuçlanan temel adımlar, diğer durumlar için zaten klinik olarak kullanılıyor." diyor.
Araştırma, Journal of Clinical Investigation'da yayımlandı.
