Bilim insanları, fareler üzerinde yapılan testlerde farklı türdeki kanserlerin oluşumunu engelleme konusunda %88'e varan başarı oranına sahip yeni bir aşı geliştirdi. Bu aşı, tıpkı viral enfeksiyonlara karşı geliştirilen aşılar gibi, bağışıklık sistemini tümörlere karşı eğiterek çalışıyor.
Aşıda yer alan nanopartiküller, kanser hücrelerinin tanınabilir bir bileşenini, yani bağışıklık hücrelerini bir tehdide karşı uyaran bir antijen olarak sunuyor. Ek olarak kullanılan ve 'süper' olarak nitelendirilen bir yardımcı madde (adjuvant), bağışıklık sistemini daha agresif bir saldırıya geçmesi için daha da teşvik ediyor.
İlk denemelerde, araştırmacılar fareleri melanom peptitleri içeren nanopartiküllerle aşıladıktan sonra, birkaç hafta sonra onları melanom hücrelerine maruz bıraktı. Bu aşıyı alan farelerin %80'i 250 günlük çalışma süresi boyunca hayatta kaldı ve tümörsüz kaldı. Buna karşılık, aşılanmayan veya farklı formülasyonlar verilen farelerin tamamı yedi hafta içinde hayatını kaybetti.
İkinci testte, ekip daha genel bir antijen kullandı. Bu antijen, parçalanmış kanser hücrelerinden oluşan ve 'tümör lizatı' olarak adlandırılan bir maddeydi. Amaç, lizatın bağışıklık sistemini çeşitli kanser türlerine karşı uyarabileceği ve böylece önleyici vakalarda faydalı olabileceği hipoteziydi.
Bu versiyon aşıyı alan fareler, melanom, pankreas veya üçlü negatif meme kanseri hücrelerine maruz bırakıldı. Sonuçlar yine umut vericiydi: Pankreas kanserine maruz kalanların %88'i, meme kanserine maruz kalanların %75'i ve melanoma maruz kalanların %69'u tümörsüz kaldı. Hayatta kalan farelerde kanserin yayılmasını simüle etmeye yönelik yapılan başarısız denemelerde ise %100'ü tümörsüz kaldı.
Araştırmacılar, bu nanopartikülleri, kansere özgü antijenlerle birleştirerek bağışıklık sistemini çok yollu bir aktivasyonla harekete geçirecek şekilde tasarlayarak, şaşırtıcı derecede yüksek sağkalım oranlarıyla tümör büyümesini engellediklerini belirtiyor.
Bu teknolojinin henüz sadece fareler üzerinde test edilmiş olması, sonuçların insanlara birebir uyarlanıp uyarlanamayacağı konusunda kesin bir garanti vermiyor. Ancak bu yöntem, farklı kanser türlerine uyarlanabilir ve hem teşhisten sonra hastaları tedavi etmek hem de yüksek riskli bireylerde kanserin yerleşmesini önlemek için büyük bir potansiyel taşıyor.
