James Webb Uzay Teleskobu, toz bulutlarıyla sarılı iki ölmekte olan yıldızın çarpıcı yeni bir görüntüsünü yakaladı. Dünya'dan yaklaşık 8.000 ışık yılı uzaklıkta, Samanyolu Galaksimiz içinde yer alan bu oldukça nadir yıldız sistemi, 2018'deki keşfinin ardından antik Mısır'ın kaos ve yıkım tanrısı Apep'e benzetilmişti. Çünkü sistemden dökülen tozların girdaplı deseni, kendi kuyruğunu yiyen bir yılanı andırıyordu.
Şimdi ise James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından çekilen yeni bir görüntü, sistemi daha önce görülmemiş ayrıntılarla ortaya koyuyor. Görüntüler, sistemde sadece tek bir ölmekte olan yıldızın değil, ikisinin bulunduğunu gösteriyor. Dahası, üçüncü bir yıldızın da bu toz örtülerini adeta kemirdiği anlaşılıyor. Araştırmacılar bulgularını henüz hakem denetiminden geçmemiş iki ayrı makalede arXiv ön baskı sunucusunda yayımladı.
Araştırmanın ortak yazarlarından biri, makalesinde şaşkınlığını şu sözlerle dile getiriyor: "Apep'i bu zarif sarmal bulutsulardan biri gibi bekliyorduk. Sürprizimiz, öyle olmamasıydı."
Bu tür bulutsular, Wolf-Rayet yıldızları tarafından oluşturulur. Bu nadir ve yavaş yavaş ölmekte olan yıldızlar, dış hidrojen kabuklarını kaybetmişlerdir. Bu nedenle içlerinden iyonize helyum, karbon ve azot püskürtürler.
Wolf-Rayet yıldızları, en fazla birkaç milyon yıllık bir ömür boyunca süren sönükleşmelerinin ardından süpernova olarak patlar. Ancak o zamana kadar, ışıklarının radyasyon basıncı içlerini dışarı doğru iter ve onları gece gökyüzünde devasa hayalet denizanası şekillerine dönüştürür.
Gezegenleri ve kendi vücutlarımızdaki maddeyi oluşturan karbon tozu gibi aşırı ısınmış bu içerikler, o kadar sıcaktır ki kızılötesi spektrumda parlak bir şekilde parlar. Şili'deki Very Large Telescope ile bu kızılötesi fotonları yakalayan gökbilimciler, 2018'de sisteme ilk kez göz atmışlardı.
Şimdi ise JWST'nin hassas Orta Kızılötesi Cihazı'nı Apep'e yönelterek, ekip onu daha da fazla ayrıntıyla yakaladı ve ilk düşünüldüğünden bile daha sıra dışı olduğunu ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, "Apep'in sadece zayıf bir yoldaşını havaya uçuran güçlü bir yıldız değil, iki Wolf-Rayet yıldızı olduğu ortaya çıktı. Bu rakiplerin neredeyse eşit güce sahip rüzgarları var ve toz çok geniş bir koni şeklinde yayılmış ve bir rüzgar tulumu şeklini almış." açıklamasında bulunuyor.
Durumu daha da karmaşıklaştıran şey ise, ölen kardeşlerinin püskürttüğü tozları yiyerek bir boşluk oluşturan üçüncü, kararlı bir dev yıldızın varlığı.
Bu görkemli resmin ötesinde, Apep'i incelemek, yıldızların nasıl öldüğü ve geride bıraktıkları karbon tozu hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayabilir.
Araştırmacılar, "Yıldız ölümünün şiddeti, Newton ve Arşimet'in bile anlayacağı bilmeceler yaratıyor ve bunları çözüp paylaşmak bilimsel bir zevktir." diyerek sözlerini tamamlıyor.
