Evrende bilinen en büyük yapının, daha önce düşündüğümüzden de büyük olduğu ortaya çıktı.
Güçlü uzay patlamalarının dağılımının yeniden incelenmesi, daha önce yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzunluğunda olduğu tahmin edilen Herkül-Kuzey Tacı Büyük Duvarı adlı gökada kümesinin aslında 15 milyar ışık yılı büyüklüğünde olabileceğini gösteriyor.
Bu sadece akıllara durgunluk veren bir ölçek olmakla kalmıyor, aynı zamanda Evren anlayışımıza da büyük bir meydan okuma niteliğinde. Bulgular, yayınlanmak üzere bir makaleye dönüştürüldü ve ön baskı sunucusu arXiv'de okunabiliyor.
Herkül-Kuzey Tacı Büyük Duvarı (kısaca Büyük Duvar), on yılı aşkın bir süre önce, gökbilimcilerin gama ışını patlamalarının beklenen dağılımdan daha yüksek bir yoğunlukta meydana geldiğini fark etmeleriyle keşfedilmişti.
Gama ışını patlamaları, kara deliğin doğuşu gibi çekirdek çökmesi süpernovaları ve iki nötron yıldızının çarpışması gibi aşırı olaylar sırasında üretilen, Evrendeki en güçlü patlamalardır.
Kara delikler ve nötron yıldızları devasa yıldızlardan oluştuğu için, gama ışını patlamaları genellikle gökadalarda bulunan devasa yıldız popülasyonlarıyla ilişkilidir.
Çok parlak oldukları için, gama ışını patlamaları muazzam mesafelerden gözlemlenebilir ve bunların yoğunlukları, gökada kümelerini haritalamak için vekil olarak kullanılabilir. 283 gama ışını patlaması üzerine yapılan çalışma, gökbilimcilerin 2014 yılında Büyük Duvar'ın keşfini raporlamasına yol açmıştı.
Şimdi, daha büyük bir ekip, Büyük Duvar'ın ölçeğini daha doğru bir şekilde anlamak için gökyüzündeki gama ışını patlamaları üzerine daha detaylı bir çalışma yürüttü.
Bilinen kırmızıya kaymaları olan 542 gama ışını patlamasını yakından incelediler. Kırmızıya kayma, Evrenin genişlemesiyle ışıklarının daha kırmızı dalga boylarına ne kadar uzandığını gösteren bir ölçümdür ve bu da güvenilir bir mesafe bilgisi sağlar.
Sonuçları, Büyük Duvar'ın 0,33'lük bir kırmızıya kaymadan 2,43'lük bir kırmızıya kaymaya kadar uzanabileceğini gösterdi; bu da yaklaşık 15 milyar ışık yılı toplam mesafeye denk geliyor (gözlemlenebilir Evrenin çapı yaklaşık 93 milyar ışık yılıdır).
Bu bulgu, Büyük Duvar'ın yarattığı sorunu daha da belirgin hale getiriyor.
Çünkü Evrenin evrimine ilişkin standart modelimiz, kozmolojik prensip adı verilen bir şeye dayanmaktadır. Bu prensip, yeterince büyük ölçeklerde, Evrenin tüm yönlerde homojen veya 'düzgün' olduğunu belirtir.
Evrenin her bölümü, büyük tutarsızlıklar veya şişkinlikler olmadan, diğer bölümlerine aşağı yukarı benzemelidir. Bu, çeşitli gözlemlerle de doğrulanmıştır.
Yaklaşık 1,2 milyar ışık yılından daha büyük bir yapı, önemli bir tutarsızlık olarak kabul edilir ve biz bunlardan oldukça fazla bulduk.
Quipu adı verilen bir süper yapı yaklaşık 1,3 milyar ışık yılı genişliğindeyken, Sloan Büyük Duvarı yaklaşık 1,37 milyar ışık yılını kapsar. 2020'de de yine yaklaşık 1,37 milyar ışık yılı çapında olan Güney Kutbu Duvarı adı verilen benzer bir yapının keşfi duyurulmuştu.
Clowes-Campusano LQG gökada grubu 2 milyar ışık yılı, Dev Yay yaklaşık 3,3 milyar ışık yılı ve Büyük Büyük Kuasar Grubu ise 4 milyar ışık yılı genişliğindedir.
Bir de 10 milyar ışık yılı genişliğiyle zaten aşırı bir istisna olan Büyük Duvar var. Yeni sonuçlar ise bu istisnai durumu daha da yükseltti.
Daha önce, Büyük Duvar'ın varlığı tamamen tartışmalıydı. Yeni sonuçlar, yapının varlığına dair kanıtların istatistiksel bir dalgalanma veya örnekleme yanlılığı olmadığını gösteriyor. Çok gerçek görünüyor. Verilerin bunun ötesinde ne anlama geldiği, yapının Evren ve evrimi hakkında bize ne söylediği henüz keşfedilmedi.
Ancak bildiğimiz şey şu ki, Evren hakkında bilmediğimiz ve henüz tam olarak anlayamadığımız pek çok şey var.
Cevaplar bir yerlerde bekliyor. İşte bunun gibi keşifler bizi onları bulmaya bir adım daha yaklaştırıyor.
Ekibin bulguları yayınlanmak üzere sunuldu ve arXiv'de mevcut.
