Gökbilimciler, bilinen evrendeki en büyük dönen yapı olabilecek bir keşfe imza attı. Bu devasa yapının dönüş hareketi, galaksilerin nasıl geliştiğine dair önemli ipuçları barındırıyor.
Dünya'dan 140 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bu girdaplı yapı, yaklaşık 5.5 milyon ışık yılı uzunluğunda ve 117.000 ışık yılı genişliğinde, gazdan oluşan iplik benzeri bir zincirdir. Bu genişlik, kendi Samanyolu galaksimizden bile daha fazladır. Bu kozmik filamentin zincir şeklinde birbirine bağlı 14 adet hidrojen açısından zengin galaksi barındırdığı belirtildi. Araştırmacılar, bu galaksilerin, filamentin varlığını ortaya çıkardığını açıkladı.
Araştırmanın ortak liderlerinden bir gökbilimci, çalışmanın başlangıçta bir sürpriz olduğunu belirtti. Belirtilen mesafede aynı parlaklıkta hizalanmış galaksiler fark ettiklerini ifade etti. Bu sıra dışı bulgu, Güney Afrika'da bulunan 64 radyo teleskobundan oluşan bir dizilimle yapılan gözlemler sırasında elde edildi.
Yapılan ölçümler sonucunda, filamentin kendisinin saniyede yaklaşık 110 kilometre (saatte 400.000 km'den fazla) hızla döndüğü ortaya çıktı. Dahası, çevresindeki galaksilerin de büyük ölçüde gaz ipliğiyle aynı yönde döndüğü gözlemlendi. Bu durum, bu tür yapılarının, yıldız kümelerinin dönüş hızını ve yönünü etkileyerek galaksi oluşumunda kilit bir rol oynayabileceği fikrini destekliyor.
Gökbilimciler, bu filamentin şimdiye kadar keşfedilen en büyük dönen nesne olabileceğini düşünüyor. Bu tür yapılar uzun zamandır simülasyonlarda öngörülüyordu, ancak bu kadar hassas tespitler yapabilen teleskoplar yakın zamana kadar mevcut değildi.
Ekip, önümüzdeki dönemde yeni nesil teleskoplar ile evrenin daha derinlerine inildikçe benzer dönen filamentlerin de keşfedileceğini tahmin ediyor. Bu tür filamentler, evren boyunca maddeyi yönlendiren ve büyük, birbirine bağlı galaksi kümeleri oluşturan geniş bir kozmik ağın parçası olarak birbirlerine bağlanıyor.
Bu gözlem, MIGHTEE (MeerKAT International GHz Tiered Extragalactic Exploration) araştırmasının bir parçası olarak gerçekleştirildi. Gelecekteki MIGHTEE verileri, bu filamentin davranışına ışık tutabilir veya diğer dönen kozmik ipliklerin keşfedilmesine yardımcı olabilir. Bu bulgu, Şili'de yer alacak olan Vera C. Rubin Gözlemevi gibi yeni araçlardan elde edilecek verileri de şekillendirebilir.
Araştırmacılar, bu tür keşiflerin evreni anlama biçimimizi gerçekten iyileştirdiğini düşünüyor.
