Evreni anlama biçimimizi kökten değiştirmesi beklenen Vera C. Rubin Gözlemevi, merakla beklenen ilk görüntülerini nihayet yayınladı.
Amerika Birleşik Devletleri'nin önemli bilim kurumları tarafından desteklenen bu dev tesis, 10 saat boyunca evrenin derinliklerine baktı. Dünyanın en büyük, 3200 megapiksellik kamerasıyla morötesi, optik ve kızılötesine yakın dalga boylarında veri topladı. Elde edilen ilk gözlemler, gelecek yıllar için büyük heyecan uyandırıyor.
Rubin Gözlemevi'nin temel görevi, güney gökyüzünü kapsayan 10 yıllık "Uzay ve Zaman Mirası Araştırması" (LSST) adı verilen bir proje yürütmek. Gözlemevi, her birkaç günde bir tüm gökyüzünü tarayacak ve her bir bölgeyi yaklaşık 800 kez kaydederek evrenin 10 yıllık eşsiz bir zaman tünelini oluşturacak.
Bu devasa tarama, hareket eden, parlayan veya atan her şeyi yakalamak için tasarlandı. Bu hedefler arasında asteroitler, kuyruklu yıldızlar, süpernovalar ve atarcalar (pulsarlar) bulunuyor. Rubin, Güneş Sistemi'ndeki asteroitlerin envanterini çıkarmaktan, milyarlarca ışık yılı uzaktaki patlayan yıldızları kataloglamaya kadar geniş bir yelpazede gözlemler yapacak.
Yayınlanan ilk görüntüler, gözlemevinin yeteneklerini açıkça ortaya koyuyor. Örneğin, Samanyolu'ndaki Üçlü ve Lagün (Trifid ve Lagoon) nebulalarının son derece detaylı ve geniş bir görüntüsü alındı. Bu görüntüler, gizli yıldız oluşumlarıyla dolu yoğun gaz ve toz bulutlarını gösteriyor. Gözlemevi, 7.2 saatte 678 ayrı görüntü alarak neredeyse 5 gigapiksel büyüklüğünde dev bir mozaik oluşturdu.
Başak (Virgo) kümesi çevresindeki dar bir görüş alanında yaklaşık 10 milyon galaksiyi gözler önüne seren görüntü ise Rubin'in uzak evren detaylarını yakalama gücünü gösteriyor.
Rubin ekibinin duyurduğu bir diğer önemli keşif ise asteroitlerle ilgili. Gözlemevi, sadece 10 saatten biraz fazla süren gözlemlerinde daha önce hiç görülmemiş tam 2.104 adet yeni asteroit keşfetti. Diğer karasal teleskopların yıllık toplamda yaklaşık 20.000 yeni asteroit keşfettiği düşünüldüğünde, Rubin'in bu alanda çığır açacağı açık.
Rubin tarafından keşfedilen asteroitlerden hiçbiri Dünya için bir tehlike oluşturmuyor. Ancak bu keşifler, gözlemevinin Dünya'yı tehlikeli uzay taşlarından koruma konusunda ne kadar güçlü bir araç olacağını gösteriyor.
Uzmanlar, Rubin Gözlemevi'nin türünün ilk örneği olduğunu belirtiyor. Ayna tasarımı, kamera boyutu ve hassasiyeti, teleskop hızı ve hesaplama altyapısı tamamen yeni bir kategoride yer alıyor.
Rubin verileriyle evreni daha iyi anlayacak, gelişimini kronolojik olarak kaydedecek, karanlık enerji ve karanlık madde gibi gizemleri derinlemesine inceleyecek ve henüz hayal bile edemediğimiz soruların yanıtlarını ortaya çıkaracağız.
