Güneş Sistemi'mize bugüne kadar üç yıldızlararası nesne (YIN) ziyaret etti. İlk olarak 2017 yılında karşılaştığımız 'Oumuamua ve ardından 2019'da ortaya çıkan 2I/Borisov adlı kuyrukluyıldızdan sonra, şu anda 3I/Atlas kuyrukluyıldızı da Güneş'in sıcak iç bölgelerini ziyaret ediyor.
4.6 milyar yıllık tarihimiz boyunca Güneş Sistemi'mizden muazzam sayıda YIN'in geçtiği düşünülüyor. Hatta bazılarının Dünya'ya çarpmış olması da mümkün. Bu tür nesneler, bugün hala izlerini görebildiğimiz Vredefort krateri gibi eski çarpma yapılarına neden olmuş olabilir.
Güneş Sistemi'mizin ilk zamanları kaotik çarpışmalarla şekillenmiş olsa da, günümüzde gezegenlerimizin oluşumuyla bu tür olaylar azalmış durumda. Ancak, yıldızlararası nesneler için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Geçmişte olduğu kadar YIN'in Güneş Sistemi'mize giriş yapıyor olabileceğine dair bir engel yok. Bu durum, Dünya için bir çarpma riski oluşturuyor.
Yapılan yeni bir araştırma, bu riski ölçmeye çalışıyor. "The Distribution of Earth-Impacting Interstellar Objects" başlıklı çalışma, yıldızlararası nesnelerin yörünge elemanlarını, ışınlarını ve hızlarını tahmin etmeye odaklanıyor. Araştırmacılar, mevcut verilere dayanarak bu nesnelerin sayısını değil, dağılımlarını hesaplıyor.
Çalışma, YIN'lerin kaynağı olarak Güneş'imizden daha yaygın olan kırmızı cüce yıldızların (M-yıldızları) hareketlerini ele alıyor. Bu yıldız sistemlerinden fırlatılan YIN'lerin sayısının fazlalığı nedeniyle, çoğunlukla bu kaynaklardan gelmesi mantıklı görünüyor. Ancak araştırmacılar, bu seçimin bir miktar rastgele olduğunu kabul ediyor.
Araştırmacılar, sorunu anlamak için simülasyonlar kullanıyor. Bu simülasyonlarda yaklaşık 1010 adet M-yıldızı kinematiğine sahip yıldızlararası nesne oluşturularak, yaklaşık 104 adet Dünya'ya çarpma potansiyeli olan nesne elde ediliyor.
Simülasyonlar, YIN'lerin iki yönden gelme olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor: Güneş'in hareket yönü (güneş apeksi) ve galaksi düzlemi. Güneş apeksi, Güneş Sistemi'mizin Samanyolu içindeki yolculuğu anlamına gelir. Bu yönden gelen YIN'ler, tıpkı ileriden gelen yağmur damlaları gibi daha sık çarpışma eğiliminde. Galaksi düzlemi ise Samanyolu'nun düz, disk şeklinde bölgesi olup, diğer yıldızların çoğunun bulunduğu yerdir. Bu bölgeden gelen YIN'lerin çarpışma kesiti daha yüksektir.
Araştırma, güneş apeksi ve galaksi düzleminden gelen YIN'lerin daha yüksek hızlara sahip olacağını öngörürken, Dünya'ya çarpma potansiyeli olanların ise daha yavaş hızlarda olabileceğini belirtiyor. Bunun nedeni, Dünya'ya çarpma ihtimali olan YIN'lerin daha çok düşük dış merkezli hiperbolik yörüngelere sahip olması. Bu nesneler, Güneş'in yerçekiminden daha fazla etkilenerek daha yavaş hareket edenleri yakalayıp Dünya'ya doğru yörüngelere sokabiliyor.
Mevsimler de bir etken oluşturuyor. En yüksek çarpma hızına sahip YIN'ler ilkbaharda daha olası görülüyor çünkü Dünya o dönemde güneş apeksi yönüne doğru hareket ediyor. Kış aylarında ise daha sık potansiyel çarpıcılar görülebiliyor, çünkü Dünya o zamanlar Güneş'in hareketinden uzaklaştığı güneş antapeksi yönüne doğru konumlanıyor.
YIN çarpması riskinin en yüksek olduğu bölgelere gelince, ekvator yakınındaki alçak enlemler en büyük riski taşıyor. Ayrıca, insan nüfusunun yaklaşık yüzde 90'ının yaşadığı Kuzey Yarımküre'de de hafif bir risk artışı gözlemleniyor.
Bu çalışma, yalnızca M-yıldızlarından fırlatılan YIN'ler için geçerli olmakla birlikte, araştırmacılar farklı kinematiğe sahip nesneler için de benzer sonuçların beklenebileceğini belirtiyor. Ancak bu çalışma, YIN'lerin kesin sayısını öngörmüyor.
Sonuç olarak bu araştırmanın bulguları, Vera Rubin Gözlemevi ve onun Uzay ve Zaman Mirası Araştırması (LSST) gibi gelecekteki gözlemler için bir yol haritası sunuyor. Astronomlar, bu gözlemlerle bu bulguları destekleyen veya çürüten veriler toplamaya başlayacaklar. Bu çalışma, Dünya'ya çarpma potansiyeli olan yıldızlararası nesnelerin nereden, ne zaman ve nereye çarpma olasılığının daha yüksek olduğuna dair önemli bilgiler sağlıyor.
