Dünyada bilinen en büyük Marslı meteoriti, açık artırmada 5.3 milyon dolara alıcı buldu. Satış fiyatı, belirtilen 2 milyon ila 4 milyon dolar aralığını oldukça aşarak, Kızıl Gezegen'den kopan bu önemli parçanın daha fazla araştırılmasına olanak tanıyıp tanımayacağı merak konusu.
Kuzeybatı Afrika (NWA) 16788 olarak adlandırılan bu meteorit, yaklaşık bir basketbol topu büyüklüğünde ve 24.5 kilogram ağırlığında. Bu özellikleriyle, Uzay Kayası'nın satışı için yetkilendirilen müzayede evi tarafından "Dünya'da şimdiye kadar bulunan en büyük Mars parçası" olarak tanımlanıyor.
Yeni meteorit, bilinen en büyük Marslı meteoritinden yaklaşık %70 daha büyük olup, müzayede evinin açıklamalarına göre "derin kırmızı bir tona" ve "cam gibi bir kabuğa" sahip.
NWA 16788, Kasım 2023'te Nijer'deki Sahra Çölü'nden bir meteorit avcısı tarafından bulundu. Bilim insanları bu göktaşını daha önce bilse de, henüz detaylı bir inceleme yapılmadığı için yaşı hakkında net bir bilgi bulunmuyor.
Müzayede evi yetkilileri, "NWA 16788, başka bir dünyadan jeolojik bir zaman kapsülüdür. Şimdiye kadar kaydedilen Marslı meteoritlerinin sayısı 400'den az ve çoğu bir çakıl taşından büyük değil. Bu örnek, yüzyıllardır insanlığı büyüleyen bir gezegene en büyük somut bağlantıyı sunuyor." açıklamasını yaptı.
Meteorit, 16 Temmuz Çarşamba günü Sotheby's New York'ta düzenlenen doğal tarih odaklı bir müzayedede, dinozor fosilleri, dev köpekbalığı dişleri, Neandertal aletleri, nadir mineraller ve "fosilleşmiş şimşek" parçası gibi 100'den fazla lot arasında yer aldı.
Aynı müzayedede, Geç Jura döneminde yaşamış bir theropod dinozor olan juvenil bir ceratosaurus'un iskeleti de satıldı. Bu iskelet 30.5 milyon dolara alıcı bularak açık artırmada satılan en pahalı üçüncü dinozor fosili oldu. Açık artırmada satılan en pahalı fosil ise "Apex" adlı bir stegosaurus iskeletiydi ve Temmuz 2024'te 44.6 milyon dolara satılmıştı.
Marslı Meteoritlerden Neler Öğrenebiliriz?
Marslı meteoritleri, asteroid ve kuyruklu yıldızların Kızıl Gezegen'e çarpması sonucu uzaya fırlayan parçalardır. Bu parçaların çoğu, Dünya'ya düşmeden önce milyonlarca, hatta milyarlarca yıl boyunca uzayda sürüklenmiş olabilir.
Mars'taki birçok robotik araç gezegendeki kayaları incelemiş olsa da, henüz Dünya'ya herhangi bir kaya örneği getirmedi. NASA'nın Mars Örnek Geri Getirme görevi iptal edildiği için, NWA 16788 gibi meteoritler, şu anda Mars'ın kökenlerini Dünya'da doğrudan incelemenin tek yolu olarak görülüyor. (Çin'in planladığı bir görev, en erken 2031'de Mars örneklerini Dünya'ya getirebilir.)
Dünya'daki Marslı meteoritleri, şimdiden birçok keşfe yol açtı. Örneğin, 2023'te araştırmacılar, Fas'tan çıkarılan bir kayada "muazzam çeşitlilikte" organik bileşikler keşfetti. 2024'te ise uzmanlar, bir üniversite koleksiyonunda yeniden keşfedilen bir meteoritte Mars'ta antik su varlığına dair kanıtlar ortaya çıkardı.
Araştırmacılar ayrıca, Dünya'daki 200'den fazla Marslı meteoritinin olası kökenlerini izleyerek, bu göktaşlarının Mars'taki sadece beş farklı çarpma alanıyla ilişkilendirilebileceğini buldu. Bu durum, göktaşlarının Mars'ın belirli bölgelerini incelemek için kullanılabileceğini gösteriyor.
Araştırmacıların NWA 16788'den Kızıl Gezegen hakkında daha fazla bilgi öğrenip öğrenemeyeceği, yeni sahibinin bu meteoritin bilim insanları tarafından incelenmesine izin verip vermeyeceğine bağlı olacak.
