İnsanlığın atmosfere saldığı devasa miktardaki karbondioksitin (CO2), Dünya'nın bu dengeyi "aşırı düzelterek" kendini bir sonraki buzul çağını öngörülen binlerce yıl öncesinde tetiklemesine neden olabileceği ortaya çıktı. Bilim insanları, deniz tabanına büyük miktarda karbonu etkili bir şekilde gömen yeni bir "termostat" keşfetti.
Yapılan araştırmalara göre, bu yeni keşfedilen "termostat", insan kaynaklı karbon emisyonlarını yaklaşık 100.000 yıl içinde ortadan kaldırabilecek kadar hızlı çalışıyor. Bu, daha önce tanımlanan ve karbonu 500.000 ila 1 milyon yıl gibi daha uzun sürelerde hapseden "tembel termostat" mekanizmasından çok daha hızlı bir süreç.
Her iki "termostatın" birlikte çalışması durumunda, iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle gecikmesi beklenen bir sonraki buzul çağının zamanında başlayabileceği belirtiliyor. Ancak bu durumun, günümüzde yaşayan insanları küresel ısınmanın etkilerinden korumayacağı vurgulanıyor.
Bilim insanları uzun süredir Dünya'nın jeolojik zaman ölçeklerinde iklimini düzenlediğinden şüpheleniyordu. Bu düzenlemenin temel mekanizmalarından biri olarak bilinen silikat ayrışması geri bildirim mekanizması, atmosferdeki CO2'nin yağmurla birleşip silikat kayalarına ulaşması ve bu kayaların çözünmesiyle okyanuslara taşınarak kireçtaşı ve tebeşir gibi maddelere dönüşmesiyle işliyor. Bu süreç, CO2'yi milyonlarca yıl boyunca depoluyor.
Ancak silikat ayrışması, iklimdeki büyük dalgalanmaları açıklamakta yetersiz kalıyordu. Yapılan yeni araştırmada, fosfor döngüsüne dayanan ikinci bir "termostat"ın varlığına işaret ediliyor. Bu yeni mekanizma, okyanuslardaki fitoplanktonların fosfor döngüsüyle etkileşime girerek atmosferden daha fazla CO2 çekip deniz tabanına organik karbon olarak depolamasıyla çalışıyor.
Dünya ısındıkça, daha fazla fosfor okyanusa taşınıyor ve fitoplanktonlar çoğalıyor. Bu da daha fazla organik karbonun deniz tabanına depolanmasına yol açıyor. Ancak daha sıcak okyanuslar daha az oksijen içerdiği için, depolanan fosfor suya geri salınıyor ve fitoplanktonların daha da çoğalmasına neden oluyor. Bu zincirleme reaksiyon, atmosferden daha fazla CO2 çekilerek küresel sıcaklıkların düşmesine yol açıyor.
Bu "süperşarjlı termostat"ın, Dünya'nın dengesini beklenenden daha hızlı sağlayarak bir sonraki buzul çağını öne çekme potansiyeli olduğu düşünülüyor. Bu durum, küresel ısınma nedeniyle gecikmesi beklenen buzul çağının tekrar zamanında başlamasını sağlayabilir.
