Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), salı günü yaptığı açıklamada, chikungunya virüsünün küresel çapta büyük bir salgın riski oluşturabileceği konusunda uyararak acil önlem çağrısında bulundu. DSÖ, 20 yıl önce yaşanan büyük bir salgının erken uyarı işaretlerinin aynısının şu anda görüldüğünü ve benzer bir durumun tekrarlanmasını önlemek istediklerini belirtti.
Chikungunya, sivrisinekler aracılığıyla bulaşan ve yüksek ateş ile şiddetli eklem ağrılarına neden olan, zaman zaman hayatı tehdit edebilen bir viral hastalıktır. Hastalık, birçok vakada kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebiliyor.
DSÖ yetkilisi Diana Rojas Alvarez, chikungunya virüsünün henüz yaygın olarak bilinmeyen bir hastalık olmasına rağmen, dünya genelinde 119 ülkede tespit edildiğini ve bu durumun 5.6 milyar insanı risk altında bıraktığını söyledi.
Alvarez, 2004-2005 yılları arasında Hint Okyanusu'nda yaşanan ve küresel çapta yayılarak yaklaşık yarım milyon insanı etkileyen büyük chikungunya salgınını hatırlattı. Benzer bir örüntünün bugün de gözlemlendiğini belirten Alvarez, 2025 yılının başından itibaren Reunion, Mayotte ve Mauritius gibi bölgelerde büyük chikungunya salgınlarının rapor edildiğini, Reunion nüfusunun üçte birinin virüsle enfekte olduğunun tahmin edildiğini sözlerine ekledi.
DSÖ'ye göre, chikungunya'nın belirtileri, dang humması ve Zika virüsü hastalıklarına benzediği için teşhisi zorlaştırıyor. Alvarez, 20 yıl öncesine benzer şekilde virüsün Madagaskar, Somali ve Kenya gibi bölgedeki diğer yerlere de yayıldığını, Güney Asya'da da salgın düzeyinde bulaşmanın görüldüğünü belirtti. Avrupa'da ise Hint Okyanusu adalarındaki salgınla bağlantılı ithal vakalar rapor edilirken, Fransa'da yerel bulaşma ve İtalya'da şüpheli vakalar tespit edildi.
Alvarez, bu bulaşma örüntülerinin 2004'ten bu yana görülen salgınlarla aynı olmasından dolayı, DSÖ'nün tarihin tekerrür etmesini önlemek için acil eylem çağrısında bulunduğunu vurguladı. Vaka ölüm oranının yüzde 1'in altında olduğunu ancak milyonlarca vaka söz konusu olduğunda bu oranın binlerce ölüme denk gelebileceğini ifade eden Alvarez, erken uyarı yaparak ülkelerin hazırlıklı olmalarını ve büyük salgınları önlemek için kapasitelerini güçlendirmelerini sağlamayı amaçladıklarını dile getirdi.
Alvarez, bağışıklığı az veya hiç olmayan toplumlarda virüsün hızla nüfusun dörtte üçüne kadarını etkileyebilen önemli salgınlara yol açabileceğini açıkladı. Chikungunya virüsü, en sık Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisinekler tarafından insanlara bulaştırılıyor. Kaplan sivrisineği olarak da bilinen Aedes albopictus türü, küresel ısınma nedeniyle daha kuzey bölgelere doğru yayılma eğiliminde.
Bu sivrisinekler genellikle gündüz saatlerinde, özellikle sabah erken ve öğleden sonra geç saatlerde ısırıyor. DSÖ, sivrisinek kovucu kullanmak ve sivrisineklerin üreyebileceği kovalar gibi kaplarda su birikmesini önlemek gibi önlemlerle korunma çağrısı yaptı.
