Son dönemde sosyal medyada hızla yayılan ve büyük ilgi gören bir trend var: İnsanlar dört ayak üzerinde emekleyip, koşarak kendilerini kaydediyorlar. Bu akımın adı 'quadrobics'.
Quadrobics savunucuları, bu hareketlerin fitness'ı, gücü, hareketliliği ve hatta doğayla ve 'ilkel' benlikle yeniden bağlantı kurma şansı sunarak maneviyatı bile desteklediğini iddia ediyor.
Quadrobics kelimesi, Latince 'dört' anlamına gelen 'quattuor' ile ritmik, tekrarlayan ve koşmak gibi büyük kas gruplarını kullanan egzersiz anlamına gelen 'aerobik' kelimelerinden türetilmiştir.
Peki, bu egzersiz formu gerçekten faydalı mı? Yoksa sadece dikkat ekonomisi tarafından viral hale getirilen bir moda mı? Belki de ikisinin bir karışımı?
Dünya Rekorlarından Therian Alt Kültürüne
Quadrobics, 2008 yılında Japon sprinter Kenichi Ito'nun dört ayak üzerinde 100 metreyi koşarak bir Guinness Dünya Rekoru kırmasıyla tanındı. O zamandan beri rekorlar kırılmaya devam etti.
Son zamanlarda, özellikle genç kullanıcıların kendi quadrobics içeriklerini paylaştığı sosyal medya kullanıcılarının sayısında artış gözlemleniyor. Bazı yerlerde, özellikle Rusya gibi ülkelerde, 'quadrober'lardan oluşan bütün alt kültürler ortaya çıktı. Bunlar quadrobics'i kostüm oyunlarıyla birleştiriyor ve hayvan maskeleri takarak dışarıda emeklerken görülebiliyorlar.
Online quadrobics içeriklerinin büyük bir kısmı therian topluluğundan geliyor. Therianler, kendilerini insan olmayan bir hayvanla özdeşleştiren bireylerdir. Therianlerin tamamı quadrobics yapmasa da, yapanlar genellikle dört uzuv üzerinde hareket etmenin kimliklerinin vücut bulmuş bir ifadesi olduğunu belirtiyorlar.
Therianler, 'furry' fandomu ile karıştırılabilir, ancak farklıdırlar. Therianler hayvan olarak kimliklenirken, furries antropomorfik hayvan karakterleriyle (insani özelliklere sahip hayvanlar) ilgilenirler. Furries, 'fursona' adını verdikleri kişisel avatarlar yaratır ve 'fursuit' içinde etkinliklere katılırlar.
Rusya ve diğer eski Sovyet ülkelerinde, gençlerin tilki maskeleri ve kuyruklarıyla etrafta koşturması bazı politikacılar ve dini liderler arasında ahlaki bir paniğe yol açtı. Geçtiğimiz yıl Özbekistan'da İçişleri Bakanlığı, çocukların quadrobics'e katılımının ebeveyn ihmali olarak değerlendirileceğine dair ailelere uyarıda bulundu. Bir Rus politikacı ise, insanların hayvan gibi giyinme trendini Batı'nın bir 'dehumanizasyon projesi' olarak nitelendirdi.
Fitness mı, Gösteri mi?
Quadrobics öncelikli olarak kimlik, kostüm veya rol yapmaktan ziyade hareketle ilgilidir. Bu, 'atalardan kalma' veya 'ilkel' sağlık trendlerinin daha geniş bir dalgasına ait. Paleo diyetleri, buz banyoları veya çiğ et diyetleri gibi uygulamalar doğayla yeniden bağlantı kurmayı vaat ederken, aynı zamanda bir performans olarak da işlev görüyor.
Ana akım sağlık ve wellness kaynakları bile quadrobics'e dikkat etmeye başlıyor; çeşitli makaleler büyük kas gruplarını eğitme ve koordinasyonu iyileştirme konusundaki sözde faydalarını sıralıyor. Quadrobics meraklıları ayı yürüyüşü, leopar yürüyüşü, sıçramalar ve denge gibi hareketleri sergiliyor. (Bu hareketlerin ve egzersizlerin çoğu yıllardır ısınma veya hareketlilik egzersizleri olarak uygulanıyor olsa da).
Bazı quadrobics uygulayıcıları, artan fitness ve kilo kaybı gibi somut faydalar talep ediyor. Dört ayaklı hareketin denge, esneklik ve merkez bölge (core) stabilitesini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini gösteren bazı araştırma kanıtları var. Ritmik doğası göz önüne alındığında, kalp atış hızını da yükseltebilir, bu da aerobik fitness ve sağlık için faydalar sağlayabilir.
Ancak bu, quadrobics'in sınırlamaları olmadığı anlamına gelmez.
Riskler ve Sınırlamalar
Quadrobics yalnızca vücut ağırlığı direncine dayandığı için, kaslara uygulanan yük vücut ağırlığı ile sınırlıdır. Bu, ağırlık kaldırmanın gücü ve kemik yoğunluğunu artırmadaki etkinliği kadar etkili olmayabileceği anlamına gelir; zira ağırlık kaldırmada daha ağır yükleri kademeli olarak kaldırabilirsiniz.
Quadrobics aerobik bir uyarı sağlasa da, oldukça fazla beceri gerektirir, bu da uzun süreler boyunca ve daha yüksek yoğunluklarda yapılmasını zorlaştırır. Koşmak gibi bir aktiviteden daha iyi kardiyovasküler faydalar elde edersiniz.
Ayrıca, herhangi bir egzersiz gibi, quadrobics'in de potansiyel yaralanma riskleri vardır - ancak bunlar muhtemelen düşüktür. Quadrobics'i denemek istiyorsanız, kaslarınızın ve eklemlerinizin üzerlerine uygulanan yüke uyum sağlaması için zamana ihtiyacı olacaktır. Bu, özellikle elleriniz, bilekleriniz, dirsekleriniz ve omuzlarınız için önemlidir, çünkü bu şekilde kullanılmaya alışkın olmayabilirler. Bu, çok yavaş başlamanız ve her seanstan sonra nasıl hissettiğinizi izlemeniz gerektiği anlamına gelir.
Genel olarak, quadrobics'in ana akım egzersiz biçimlerinden daha iyi olduğuna dair pek kanıt yok. Emekleme ve sıçrama hareketleri denge ve esnekliği artırabilirken, bilimsel çalışmalar henüz uzun vadeli faydalarını veya risklerini test etmemiştir. En iyi ihtimalle, yerleşik antrenmanların bir takviyesidir.
Quadrobics'in mevcut sosyal medya başarısı, egzersiz biliminden çok görsel şovla ilgilidir. Eğlence değeri açıktır ve güvenilir bir şekilde beğeni, paylaşım ve yorum çekecektir - bu da onu fitness kadar tiyatro ve kimlikle de ilgili hale getirir.
