Diş hekimi ziyaretleri pek çoğumuz için keyifli aktiviteler arasında yer almaz. Ancak, hasar görmüş diş minesini onaran ve yeniden oluşturan bir jel sayesinde bu ziyaretler daha kolay hale gelebilir.
Uluslararası bir ekibin araştırmacıları tarafından yürütülen bu çalışma, doğada sınırlı olan rejeneratif yeteneklerimizde önemli bir boşluğu doldurma potansiyeli taşıyor. Doğal olarak, diş minesi bir kez çürüdüğünde yeniden büyüyemiyor. Bu koruyucu tabakanın hasarlı dişlerde yerine konulması, diş çürüklerinin önlenmesine yardımcı olabilir.
Daha önceki bazı diş minesi yeniden üretme denemelerinde olduğu gibi, bu yeni jel de diş minesinin ilk oluşumunu taklit ediyor. Yeni geliştirilen solüsyon, dişlerdeki çatlakları doldurabiliyor ve diş minesinin altındaki kemiksi yapı olan dentinin açıkta kalan bölgelerine uygulanabiliyor.
Bu yeni materyal, demineralize olmuş veya aşınmış diş minesine ya da açıkta kalan dentine uygulandığında, kristallerin entegre ve düzenli bir şekilde büyümesini teşvik ederek sağlıklı diş minesinin mimarisini geri kazandırıyor.
Diş minesi ilk oluştuğunda, amelogenin adı verilen doğal proteinlerden oluşan bir iskele kullanılarak büyür. Bu çalışmada araştırmacılar, elastin benzeri rekombinantlar (ELR'ler) adı verilen proteinleri kullanarak bu iskelesini taklit etmeye çalıştılar.
Bu sentetik iskele, doğal muadili gibi davranarak epitaksiyel mineralizasyon adı verilen bir süreçle yeni diş minesi büyümesini teşvik ediyor. Yeni diş minesi kristalleri, tükürükteki kalsiyum ve fosfattan ya da laboratuvar deneylerinde kullanılan çözeltiden oluşuyor.
En önemlisi, yeni oluşan kristaller, doğal dentin veya mine kalıntısıyla kusursuz bir şekilde hizalanıyor. Ayrıca, ortaya çıkan diş minesi, yerine geçtiği malzeme kadar güçlü görünüyor.
Araştırmacılar, yeniden üretilen dokuların mekanik özelliklerini, diş fırçalama, çiğneme ve asitli gıdalara maruz kalma gibi gerçek yaşam koşullarını simüle eden şartlar altında test ettiklerini ve yeniden üretilen diş minesinin sağlıklı diş minesi gibi davrandığını belirtiyorlar.
Diş çürüğü büyük bir sağlık sorunu olduğundan, yıllardır bilim insanları aşınmış diş minesini değiştirmek için sıvı ve peptitler dahil olmak üzere çeşitli yollar deniyor ve geliştiriyor. Belki de bir gün laboratuvar ortamında tamamen yeni dişler yetiştirip ağızlara nakletmek bile mümkün olabilecek.
Ancak bu jel, şu ana kadar ki en umut verici gelişmelerden biri olarak öne çıkıyor. Kolay ve hızlı bir şekilde uygulanabiliyor, nihayetinde bir diş hekimi tarafından yapılabilecek ve araştırmacılara göre bu tür işlemler için mevcut diğer seçeneklerden daha iyi performans gösteriyor.
Yine de, bu teknolojinin gerçek insan ağızlarında, sadece laboratuvarda değil, dikkatlice test edilmesi gerekiyor, böylece araştırmacılar güvenli olup olmadığını belirleyebilirler. Araştırmacılar gelecekte bu konuya odaklanmayı hedefliyor.
Araştırmacılar, bu sonuçların, diş aşınmasının seviyesinden bağımsız olarak diş minesinin yenilenmesi için tek potluk bir çözüm sunabileceğini gösterdiğini belirtiyor.
Araştırma, Nature Communications dergisinde yayınlandı.
