Bilim insanları, tarih öncesi döneme ait dinozor dişlerini inceleyerek, bu devasa canlıların soluduğu havayı yeniden yapılandırmayı başardı. Jura ve Kretase dönemlerine ait dinozor dişleri, dünyamızın geçmiş iklimine dair yepyeni bir pencere araladı.
Almanya'daki Georg August Üniversitesi'nden jeokimyager Dingsu Feng liderliğindeki ekip, fosillerdeki oksijen izotoplarını inceleyerek atmosferdeki karbondioksit seviyelerini belirledi. Bu sayede, dinozorların nefes aldığı havanın bileşimini ortaya çıkardılar.
Elde edilen sonuçlar, dinozor dişlerinin sadece bu canlıların yaşadığı dünyayı anlamak için değil, aynı zamanda atmosferdeki izotop seviyelerindeki değişimlerin büyük volkanik patlamalar gibi önemli olaylara işaret edebilmesi nedeniyle, geçmişte yaşanan olayları kavramak için de güçlü bir araç olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, diş minelerindeki oksijen izotoplarının milyonlarca yıl sonra bile korunabildiğini ve bu sayede dinozorların soluduğu havaya dair bilgiler verdiğini belirtiyor. Diş mineleri, canlıların tükettiği besinler ve soluduğu hava gibi çevresel etkenlerin kimyasal izlerini taşıyor.
Özellikle, atmosferdeki karbondioksit ile birleşen oksijen atomlarının izotop oranları incelendi. Araştırmacılar, diş minelerindeki bu izotop oranlarının, geçmiş atmosferdeki karbondioksit seviyelerini doğru bir şekilde yansıttığını kanıtladı.
Bu heyecan verici keşif, dinozorların yaşadığı dönemlerde atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin günümüzden oldukça yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin, geç Jura döneminde karbondioksit seviyelerinin yaklaşık 1.200 ppm (milyonda parça) civarında olduğu, geç Kretase döneminde ise bu değerin 750 ppm'e düştüğü belirlendi. Günümüzde atmosferdeki karbondioksit seviyesi ise yaklaşık 430 ppm civarında seyrediyor.
Araştırmacılar, dinozor dişlerinde gözlemlenen yüksek oksijen izotop anomalilerinin, özellikle Tyrannosaurus Rex ve Kaatedocus gibi türlere ait dişlerde daha belirgin olduğunu vurguluyor. Bu durumun, bu dinozorların yaşadığı dönemlerde meydana gelen büyük volkanik patlamalar sonucu atmosfere salınan yüksek karbondioksit seviyeleriyle ilişkili olabileceği düşünülüyor. Bu sayede, dinozorların nefes aldığı Mezozoik atmosferinin bileşimine dair yeni bilgiler elde edildi ve atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin jeolojik olarak kısa süreler içinde önemli ölçüde dalgalanabildiği anlaşıldı.
Ekip, bu yöntemin geçerliliğini kanıtladıktan sonra, yaklaşık 252 milyon yıl önce gerçekleşen ve canlı türlerinin büyük çoğunluğunu yok eden kitlesel yok oluş olarak bilinen Permiyen-Triyas yok oluşu dönemine ait dişleri de incelemeyi planlıyor. Bu dönemin atmosferik karbondioksit seviyelerini yeniden yapılandırarak, bu yok oluşun Dünya'daki yaşam üzerindeki etkilerini daha iyi anlamayı umuyorlar.
