Intel'in yeni Core Ultra 200S (Arrow Lake) işlemcileriyle uyumlu LGA 1851 anakartlarda beklenmedik bir sorun ortaya çıktı. Yapılan testler ve ilk raporlar, bu yeni işlemcilerin anakart üzerindeki M.2 depolama yuvalarına ayrılan PCIe şeritlerinde bir darboğaz oluşturduğunu gösteriyor. Bu durum, en hızlı ve en iyi PCIe 5.0 NVMe SSD'lerin tam performanslarına ulaşmasını engelliyor.
Öncelikli olarak depolama odaklı yayınlar tarafından fark edilen bu sorun, 14 GB/s'ye kadar hıza ulaşabilen PCIe 5.0 SSD'lerin Arrow Lake tabanlı test sistemlerinde yalnızca 12 GB/s civarında performans göstermesiyle gün yüzüne çıktı. Anakart üreticileri ve Intel ile yapılan görüşmeler sonucunda, sorunun Arrow Lake işlemcilere özgü olduğu anlaşıldı. Z890 yonga setli Arrow Lake anakartlarda, hızlı SSD'lerin 14 GB/s hızını aşamadığı, oysa önceki nesil Z790 yonga setli anakartların bu hızlara rahatlıkla ulaşabildiği belirtildi.
Yapılan karşılaştırmalı testlerde, hem Z890 (Arrow Lake) hem de Z790 (Raptor Lake) anakartlar kullanıldı. Z890 anakart üzerinde test edilen PCIe 5.0 SSD'ler, birincil ve ikincil M.2 yuvalarında en fazla 12.3 GB/s hıza çıkabildi. Aynı SSD'ler, Z790 anakart üzerinde ise 14.3 GB/s gibi daha yüksek hızlara ulaştı. Ayrıca, bu SSD'lerin ek bir PCIe kartı (add-in card) kullanılarak test edildiğinde de 14.3 GB/s hızına erişebilmesi, sorunun Z890 anakartlardaki fiziksel M.2 yuvalarına ayrılan şeritlerde olduğunu doğruladı.
Sıralı okuma/yazma performansında düşüş gözlemlenirken, rastgele (random) performansın da eski nesil Z790 anakartlardaki seviyelerin gerisinde kalması, gecikme (latency) sorununun devam ettiğini gösteriyor.
Sorunun herhangi bir anakart üreticisine özgü olmadığı ve farklı markaların testlerinde de tekrarlandığı bildirildi. Anakart üreticileri, sorunun Intel'in yeni çoklu çip (chiplet) işlemci mimarisindeki G/Ç Genişletici (I/O Extender) bileşeninin neden olduğu gecikmeden kaynaklandığını açıkladı.
Intel'den yapılan açıklamada, Core Ultra 200S serisi işlemcilerdeki PCIe şeritlerinin 21 ila 24 arasındaki PCIe Gen5 kök bağlantı noktalarının, kalıptan kalıba veri yolu mesafesinin daha uzun olması nedeniyle 1 ila 16 arasındaki Gen5 kök bağlantı noktalarına kıyasla artan gecikmeler sergileyebileceği doğrulandı. Ancak, farklılıkların iş yüküne ve PCIe cihazının yeteneklerine bağlı olabileceği de belirtildi.
Bu durum, Arrow Lake işlemcileri etkileyen ikinci büyük performans sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Intel'in yonga tabanlı (chiplet) mimariye geçişinin, daha önce de oyun performansında önceki nesillere kıyasla gerilemelere yol açtığı raporlanmıştı. Yapılan incelemelerde, önceki nesil Core i9-13900K ve i9-14900K modellerinin, Core Ultra 9 285K'dan oyun performansında ortalama olarak önemli ölçüde daha hızlı olduğu tespit edilmişti.
Intel, oyun performansını iyileştirmek için yazılım güncellemeleri yayınlamış olsa da, bu güncellemelerle bile yeni çiplerin oyun senaryolarında önceki nesil Raptor Lake işlemcilere karşı zorlandığı belirtiliyor.
Şimdi de NVMe depolama sürücülerinde benzer sorunların ortaya çıkması, Intel'in yazılım ekibinin Arrow Lake'in performansındaki gerilemeleri gidermek için daha fazla çalışması gerektiğini gösteriyor. Bu tür sorunların yazılım güncellemeleriyle tamamen çözülemeyeceği ve muhtemelen bu sorunların giderilmesi için Intel'in bir sonraki nesil işlemcilerini beklememiz gerekeceği düşünülüyor.
