Avrupa Birliği'nde (AB) Dijital Euro projesi hızla ilerlerken, bu durum Apple Pay gibi mevcut ödeme sistemleri için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) projelerine karşı yasal engeller bulunurken, AB kendi dijital para birimini hayata geçirme konusunda daha kararlı görünüyor.
Dijital Euro, Visa/Mastercard'ın Yanı Sıra Apple Pay ve Google Pay'in AB İçindeki Ödeme Sistemlerindeki Rolünü Önemli Ölçüde Azaltabilir
Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) verilerine göre, 2022'de Euro Bölgesi'ndeki kartlı işlemlerin yaklaşık %61'i uluslararası kart ağları aracılığıyla gerçekleşti. Ayrıca, Euro sistemindeki 20 ülkeden 13'ünde yerel bir ödeme kartı sistemi bulunmuyor.
AB, Dijital Euro projesini, ABD merkezli Visa ve Mastercard gibi uluslararası ödeme sistemlerine olan bağımlılığı azaltma ve blok genelinde finansal egemenliği güçlendirme açısından stratejik bir adım olarak görüyor. Bu durum, Apple Pay ve Google Pay gibi mobil ödeme çözümlerini de dolaylı olarak etkileyecek.
Geliştirilmekte olan mimariye göre, Dijital Euro, özel dijital cüzdanlarda saklanacak. Kullanıcılar, Dijital Euro'yu çevrimiçi alışverişlerde, fiziksel mağazalarda ve kişiden kişiye ödemelerde kullanabilecek. En dikkat çekici özellik ise, Visa/Mastercard ve Apple Pay, Google Pay gibi sistemlerin aksine Dijital Euro'nun işlem ücreti almayacak olması. Bu durum, hızlı bir benimsenme oranını neredeyse garanti ediyor.
Öte yandan, AB, Apple'ın mevcut pazar hakimiyetini kırmaya yönelik adımlarını da sürdürüyor. Apple, Dijital Piyasalar Yasası (DMA) kapsamında belirlenen eşikleri aşması ve uygulama mağazası üzerindeki tekelci uygulamaları nedeniyle daha önce "geçit bekçisi" (gatekeeper) olarak sınıflandırılmıştı.
AB, Apple'ın iOS ve iPadOS işletim sistemlerine de geçit bekçisi statüsü verdi. Bu düzenlemeler sonucunda Apple, cihazlarında üçüncü taraf uygulama mağazalarına izin vermek zorunda kaldı.
Ayrıca, Mart 2024'te Apple, AB'deki uygulama geliştiricileri için geçerli olan şartları revize ederek, bu programlara katılanların elde ettikleri gelirin daha düşük bir yüzdesini Apple'a ödemelerine olanak tanıdı.
Apple, Hollanda'daki devam eden bir antitröst davasında da yüz milyonlarca dolarlık bir tazminatla karşı karşıya. İki Hollandalı tüketici vakfı, teknoloji devini üçüncü taraf uygulama geliştiricilerinden aşırı ücretler alarak hakim durumunu kötüye kullanmakla suçluyor.
AB üyesi olmayan İsviçre'de de Apple Pay'e yönelik bir antitröst soruşturması başlatılmış durumda.
Tüm bu gelişmeler ışığında, Dijital Euro'nun resmi olarak piyasaya sürülmesiyle birlikte Apple Pay, AB pazarındaki önemini yitirebilir ve Apple ekosisteminin kârlı bir alanına darbe vurabilir. ECB, Dijital Euro projesi için şimdilik 2029 yılını hedefliyor.
