Organ bağışı bekleyen hastaların umudu artıyor! Bilim insanları, kan grubu A olan bir böbreği, evrensel kabul edilen O kan grubuna dönüştürerek beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastaya başarıyla nakletti. Bu önemli gelişme, organ nakli listelerindeki bekleme sürelerini kısaltma potansiyeli taşıyor.
Yapılan bir araştırmada, enzimler kullanılarak kan grubu A böbreğin, türü O'ya dönüştürüldü. Bu dönüştürülen böbrek, nakil sonrası iki gün boyunca herhangi bir reddedilme belirtisi göstermeden başarılı bir şekilde fonksiyon gördü. Bu stratejinin geliştirilmesiyle, organ nakli bekleyen hastalar için daha kısa bekleme sürelerinin önü açılabilir.
Yeni keşif, bilimsel bir dergide yayımlandı. Araştırmacılar, böbreğin kan grubu A'dan O'ya dönüştürülme sürecini detaylandırdı. Böbrek nakli, böbrek yetmezliği olan hastalar için 1950'lerden beri bir tedavi yöntemi olsa da, her organ naklinde olduğu gibi verici ve alıcının kan gruplarının uyumlu olması ve coğrafi yakınlık gibi faktörler önem taşıyor.
İnsanlarda A, B, AB ve O olmak üzere dört ana kan grubu bulunur. Farklı kan gruplarına sahip kişilerin bağışıklık sistemleri, birbirine karşı reaksiyon gösterebilir. Örneğin, O kan grubuna sahip bir hasta yalnızca O grubu böbrek alabilir. Ancak O grubu, herhangi birine nakledilebilen evrensel bir kan grubudur. Bunun sebebi, O kan grubunun, diğer kan gruplarındaki gibi bağışıklık sistemini tetikleyen antijenleri içermemesidir.
1980'lerin sonlarına doğru bilim insanları, ABO uyumsuz organların (bir kan grubundan diğerine uyumsuz) nakledilmesine olanak tanıyan yöntemler geliştirdi. Ancak bu süreç karmaşık ve günler sürebiliyordu. 2022'de ise araştırmacılar, bir organı enzimler aracılığıyla "evrensel" olarak kabul edilen O grubuna dönüştüren bir protokol geliştirdi.
Araştırmanın ortak yazarlarından birinin belirttiği gibi, bu enzim bazlı dönüştürme yöntemi daha önce akciğerler için de başarıyla denenmişti. Yeni çalışmada ise, nakil için uygun görülmeyen bir kan grubu A böbreği kullanıldı. Böbrek, özel bir sıvı içerisinde yaklaşık iki saat boyunca işlenerek kan grubu O'ya dönüştürüldü.
Organları bağış ve nakil arasında iyi durumda tutmak için perfüzyon cihazları ve koruyucu solüsyonlar yaygın olarak kullanılıyor. Araştırmacılar, bu solüsyonlara spesifik enzimler ekleyerek, organ reddedilmesine neden olabilecek kan grubu antijenlerini temizledi. Bu sayede, böbrek alıcının kanındaki anti-A antikorları tarafından hedef alınmaktan korunuyor.
Böbreğin insan vücudunda erken reddedilmesini engelleyip engelleyemeyeceğini görmek amacıyla, ailelerinin izni alınan ve yüksek miktarda anti-A antikoru bulunan beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastaya bu dönüştürülmüş böbrek nakledildi. Genellikle nakil öncesinde ve sonrasında, ani reddedilmeyi önlemek için antikor tedavisi uygulanır. Ancak araştırmacılar, bu kez böbreğin kendiliğinden erken reddedilme olasılığını test etmek istedi.
Sonuçlar dikkat çekiciydi. Dönüştürülen böbrek, nakilden sonraki ilk iki gün boyunca herhangi bir reddedilme belirtisi göstermeden iyi çalıştı. Üçüncü gün, böbrek yeniden A antijenleri üretmeye başladığında bağışıklık tepkileri belirmeye başladı. Ancak, gerçek bir klinik nakilde uygulanan bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavilerle birlikte bu yöntemin kullanılması durumunda, naklin daha uzun süreli kabulü sağlanabilir.
Araştırmacılar, organların kan gruplarının değiştirilmesinin, hasta verici organlara erişimini artırmak için büyük önem taşıdığını vurguluyor. Özellikle O grubu alıcı adayları, nakil listelerinin önemli bir kısmını oluşturuyor ve diğer kan gruplarına göre daha uzun süre beklemek zorunda kalıyor.
Bu dönüştürülmüş böbreğin başarılı bir şekilde nakledilmesine rağmen, bu nakil sürecinin henüz erken aşamada olduğu belirtiliyor. Ancak bu yenilikçi yaklaşımın, gelecekte organ nakli bekleyen binlerce hastaya umut olacağı düşünülüyor.
