Akdeniz diyeti ve benzeri beslenme tarzlarının, çeşitli hastalıklardan korunmada, bilişsel gerilemeyi yavaşlatmada ve erken yaşlanmayı önlemede etkili olduğu biliniyor. Son yapılan bir araştırma ise, bu beslenme seçimlerinin demans riskini azalttığına dair güçlü kanıtlar sunuyor ve bunun arkasındaki nedenlere ışık tutuyor.
Yapılan bu yeni çalışma, özellikle nörodejeneratif gecikme için Akdeniz-DASH müdahalesi anlamına gelen MIND diyetine odaklanıyor. Bu diyet, Akdeniz diyetinin prensiplerini, yüksek tansiyonu durdurmaya yönelik diyet yaklaşımlarıyla birleştiriyor. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu beslenme düzeni bol miktarda sebze, tam tahıl, balık ve kümes hayvanlarını içerirken, süt ürünleri, kırmızı et ve kızartılmış gıdaları sınırlıyor.
Araştırmacılar, bu besin dengesi ile demansla ilişkilendirilen ve beyindeki hipokampus bölgesinde nöron kaybına yol açan bir durum olan hipokampal skleroz arasındaki bağlantıyı incelediler. Ölümünden önce birkaç yıl boyunca beslenme bilgileri kaydedilen 809 kişinin ölüm sonrası beyinleri analiz edildiğinde, MIND diyetine en sadık kalanların hipokampal skleroz belirtilerini gösterme olasılığının daha düşük olduğu ortaya çıktı.
Araştırmacılar, yayımladıkları makalede, "Bu bulgular, MIND diyeti gibi sağlıklı bir beslenme tüketmenin, hipokampal skleroz olasılığını azaltabileceğini ve hipokampus sağlığını destekleyebileceğini düşündürmektedir." ifadelerini kullanıyor. Daha önceki araştırmalar da MIND diyetinin demans riskini azalttığına dair bulgular sunmuştu. Bu son çalışma, bu bağlantının önemli bir nedenini açıklığa kavuşturarak, MIND diyetindeki gıdaların özellikle hipokampusu koruyabildiğini gösteriyor.
Hafızada, öğrenmede ve yön bulmada kritik rol oynayan hipokampusdaki hasarın demansla yakından ilişkili olduğu biliniyor. Hipokampal sklerozu olan herkesin demans hastası olmasa da veya tam tersi, bu iki durum arasında önemli bir örtüşme bulunuyor.
Bu araştırma, demans riskinin bir dereceye kadar ne yediğimizden etkilendiği konusunda güçlü bir olasılık sunuyor. Beslenme uzmanı Puja Agarwal, bu çalışmanın, diyet ve demans arasındaki ilişkinin kısmen hipokampal skleroz aracılığıyla gerçekleştiğini bildiren ilk insan çalışmaları bulguları olduğunu belirtiyor.
Hipokampal sklerozun nasıl başladığı henüz tam olarak bilinmiyor, ancak bilim insanları bu durum ve demansla olan bağlantıları hakkında daha fazla bilgi keşfetmeye devam ediyor. Bu beyin bölgesinin sağlığının beslenmeden etkilenebileceği ilk kez gösterilmiyor.
Gelecekteki çalışmalar, bu bağlantının neden var olduğunu anlamaya yönelik çaba gösterebilir. MIND diyetindeki gıdaların anti-inflamatuar ve antioksidan etkilerinin, beynin nöronlarını bir şekilde hasardan koruduğu düşünülebilir.
Araştırmacılar, diyet ve besinler ile genel beyin sağlığı arasındaki mekanizmaları daha iyi anlamak için, diyetin beyindeki diğer nöroinflamasyon ve oksidatif stres biyobelirteçleriyle ilişkisini araştırmanın kritik olacağını vurguluyor.
