Cüzzamın Amerika kıtasına ne zaman ulaştığına dair bilinenler kökten değişiyor! Yeni bir araştırma, cüzzamın Şili'de yaklaşık 4.000 yıl önce bile var olduğunu gösterdi. Bu bulgu, hastalığın Amerika'ya daha önce düşünülenden çok daha erken geldiği anlamına geliyor.
Almanya, Arjantin ve Şili'deki kurumların katılımıyla yürütülen kapsamlı bir çalışmada, antik kemik ve diş analizleri yapıldı. Elde edilen sonuçlar, cüzzamın 16. yüzyıldan itibaren Avrupalı yerleşimciler tarafından kıtaya getirildiği yönündeki geleneksel düşünceyi tamamen çürütüyor.
Bilim insanları, iki insan iskeletinde bulunan DNA parçalarını titizlikle inceleyerek genetik materyali, cüzzama neden olan iki bakteriden daha az yaygın olanı Mycobacterium lepromatosis patojeniyle eşleştirmeyi başardı.
Araştırmacılar, başlangıçta cüzzamın sömürge dönemi hastalığı olarak kabul edildiği için şüpheci yaklaştıklarını ancak DNA'nın daha dikkatli incelenmesinin patojenin lepromatosis formunda olduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor. Mycobacterium lepromatosis hakkında bilim insanları hala bilgi edinmeye devam ediyor, çünkü bu bakteri yakın zamanda tanımlandı. Cüzzamın baskın türü olan Mycobacterium leprae ise daha iyi biliniyor ve yayılım tarihi daha net bir şekilde haritalandırılmış durumda.
Amerika kıtasında sınırlı örnek bulunmasına rağmen, Mycobacterium leprae'nin Avrasya'da binlerce yıldır var olduğu biliniyor. Bu durum, araştırmacıların hastalığın Avrupa'dan Atlantik ötesine yayıldığını düşünmelerinin ana nedenlerinden biriydi.
Yakın zamanda yapılan başka bir çalışma, Kanada ve Arjantin'deki kalıntılarda, yine Avrupalı yerleşimciler ortaya çıkmadan en az bin yıl öncesine ait Mycobacterium lepromatosis izlerine rastlamıştı. Bu yeni keşif, hastalığın kıtaya varışını binlerce yıl daha geriye taşıyarak cüzzamın tarihini yeniden düşünmemiz gerektiğine dair güçlü kanıtlar sunuyor.
Uzmanlar, antik DNA'nın Amerika'daki uzun bir geçmişe sahip hastalıkları daha derinlemesine incelememizi sağlayan harika bir araç haline geldiğini vurguluyor. Gelişmiş teknikler sayesinde artık şüpheli görünenin ötesine geçerek beklenmedik hastalıkları bile inceleyebiliyoruz.
Hastalık tarihini çözmek kolay bir iş değil. Yerli Amerikan halklarının kendi rahatsızlıkları olduğu gibi, Avrupalı yerleşimciler tarafından getirilen ve vücutlarının hazırlıksız olduğu enfeksiyonlardan da büyük darbe aldıkları biliniyor.
Araştırmacılar, hastalığın hem modern hem de antik formları, özellikle de Mycobacterium lepromatosis ile ilgili olarak daha fazla hikaye olduğuna inanıyor. Her arkeolojik kazı ve klinik test, uzmanlara daha fazla genom üzerinde çalışma fırsatı sunuyor ve bu da hastalık tarihini, yayılımını ve çeşitlenmesini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
Bu çalışma, araştırmacıların ne arayacaklarını bilmelerinin önemini ortaya koyuyor. Zira daha önceki çalışmalarda, kimsenin bakmayı düşünmediği için cüzzamın antik izleri gözden kaçmış olabilir.
Konuyla ilgili çalışmalar yapan bilim insanları, bu hastalığın Şili'de 4.000 yıl önce bile var olduğunu ve artık bunu bildiklerine göre, başka bağlamlarda da özellikle bu hastalığın izlerini arayabileceklerini belirtiyor.
Bu önemli araştırma, bilim dünyasının saygın yayınlarından Nature Ecology & Evolution dergisinde yayımlandı.
