Teknoloji ve bilim dünyasında sıkça tartışılan konulardan biri olan çocukların ekran başında geçirdiği zamanın zeka üzerindeki etkileriyle ilgili yeni bir araştırma, yaygın kanının aksine oyun oynamanın çocukların zekasını olumlu yönde etkileyebileceğini ortaya koydu. Bu çalışma, ebeveynlerin ve eğitimcilerin ekran süresi konusundaki endişelerine yeni bir bakış açısı getirebilir.
Yapılan araştırmada, daha fazla video oyunu oynayan çocukların zeka seviyelerinde belirgin bir artış gözlemlendi. Bu artışın genetik faktörler ve sosyoekonomik durum gibi değişkenler göz önünde bulundurularak yapılmış olması, sonuçların güvenilirliğini artırıyor. Öte yandan, televizyon izleme ve sosyal medya kullanımı gibi diğer dijital aktivitelerin zeka üzerinde kayda değer bir olumlu veya olumsuz etki yaratmadığı belirlendi.
Araştırmacılar, 9 ila 10 yaş arasındaki yaklaşık 10 bin çocuğun ekran başında geçirdiği zamanı inceledi. Katılımcılar, ortalama olarak günde 2,5 saat televizyon veya çevrimiçi video izlediklerini, 1 saat video oyunu oynadıklarını ve yarım saat internet üzerinden sosyalleştiklerini bildirdi. İki yıl sonra yapılan takipte ise, ortalamanın üzerinde video oyunu oynayan çocukların IQ puanlarında ortalama 2,5 puanlık bir artış tespit edildi.
Bu IQ puanı artışı, çocukların okuduğunu anlama, görsel-mekansal işlemleme ve hafıza, esnek düşünme ile öz-kontrol gibi bilişsel yeteneklerini ölçen görevlerdeki performanslarına dayanıyor. Araştırmanın yalnızca ABD'deki çocukları kapsadığını ve oyun türleri arasında bir ayrım yapmadığını belirtmekle birlikte, sonuçlar oyunların ve zekanın ilişkisine dair değerli bilgiler sunuyor. Bu bulgular, zekanın doğuştan sabit bir özellik olmadığı ve çevresel faktörlerle geliştirilebileceği fikrini destekliyor.
Daha önceki çalışmaların da oyun oynamak ile bilişsel yeteneklerin gelişimi arasında bir bağlantı olduğunu öne sürdüğünü belirten uzmanlar, bu tür araştırmaların oyunların diğer bilişsel faydalarını da ortaya koyabileceğini belirtiyor. Küçük örneklem boyutları, farklı araştırma tasarımları ve genetik/sosyoekonomik etkenlerin göz ardı edilmesi gibi nedenlerin geçmişteki çelişkili raporlara yol açtığı düşünülüyor. Bu yeni çalışma ise bu sınırlamaları en aza indirmeyi amaçlıyor.
Araştırmacılar, ekran süresinin fiziksel aktivite, uyku, genel iyilik hali veya okul performansı üzerindeki etkilerini incelemediklerini belirtiyor. Bu nedenle, bu alanlarda herhangi bir yorum yapmaları mümkün değil. Gelecek çalışmalarda diğer çevresel faktörlerin ve bilişsel etkilerin beyin gelişimiyle olan ilişkisinin incelenmesi planlanıyor.
