Hollandalı çip üretim devi ASML'in eski bir çalışanı, şirket sırlarını Rusya'daki bir kişiyle paylaştığı gerekçesiyle üç yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hollanda yargı makamlarından yapılan açıklamaya göre, sanık ASML ve NXP'nin bilgisayar sistemlerinden elde ettiği bilgileri Rusya'daki bağlantısına aktarmış ve bu amaçla özel olarak bilgiye erişmişti. Savcılığın dört yıl hapis cezası talep etmesine rağmen, sanığın maddi kazanç için hareket ettiğine dair kanıt bulunamadığı için ceza indirimi yapıldı.
ASML'in dünya yarı iletken endüstrisindeki önemi tartışılmaz. Bu Hollandalı teknoloji şirketi, TSMC, Samsung ve Intel gibi devlerin en ince ölçeklerde çip üretimi yapabilmesi için hayati öneme sahip en gelişmiş litografi makinelerini üretiyor. Bu makineler sayesinde şirketler, gelişmiş üretim süreçlerinin yoğunluk, performans ve verimlilik avantajlarından faydalanabiliyor.
ASML'in teknolojik üstünlüğü göz önüne alındığında, Rusya'nın bu tür tescilli bilgi ve teknolojilere erişim sağlamaya ilgi duyması şaşırtıcı değil. İsmi açıklanmayan eski çalışanın, ASML ve NXP'den birkaç yıl boyunca gizli dosyaları kopyaladığı belirtiliyor.
Orijinal raporda fikri mülkiyet hırsızlığının tam kapsamı belirtilmese de, sanığın paylaştığı bilgilerin büyük ölçüde mikroçip üretim hatlarının tasarımıyla ilgili olduğu ifade ediliyor.
Müfettişler, eski çalışanın evinde çeşitli veri depolama cihazlarında ASML ve NXP'ye ait 'büyük miktarda dosya' buldu. Bu dosyaların eski çalışanın işi için gerekli olması ihtimal dışı görüldü ve dosyaların çoğu, kendisinin istihdam edildiği faaliyet alanının dışındaydı.
Eski çalışan, Rus bağlantısına teknik destek sağlamak amacıyla sistemlere 'izinsiz giriş' yapmakla da suçlandı. Sanığın, 'ASML'den dosyaları kendi kullanımım için saklamıştım... Bu dosyaların Rusya'ya gitmesine izin verilir miydi? Bunu kendime sormadım' dediği iddia edildi. Daha sonra ise 'Evet, danışmanlık yaptım' şeklinde itirafta bulunduğu belirtildi.
Rusya İçin 'Büyük Değer Taşıyan' Bilgiler
Elbette, bu tür casusluk faaliyetleri her zaman cezalandırılmalı ve hapis cezasıyla sonuçlanmalıdır. Ancak Rotterdam Bölge Mahkemesi'nin kararı, 2014'te Rusya'nın Kırım'ı işgal etmesiyle yürürlüğe giren uluslararası kabul görmüş güvenlik yasalarına dayanıyordu. Bu tarihten itibaren Rusya ile teknoloji paylaşmak ve danışmanlık yapmak suç teşkil etmeye başlamıştı.
Bu davaya bakan hakim, Rus bağlantısıyla paylaşılan bilgilerin eski veya güncel olmasa bile, Rusya gibi 'bilgi düzeyi (çok) daha düşük bir ülke için yine de büyük değer taşıyacağını' belirtti. Ayrıca, Rusya'nın savaş makinesini güçlendirmek için her yolla teknoloji edinmekten çekinmeyeceği biliniyor.
