Dünyanın en ileri çip üretim teknolojilerinin geliştiricisi ASML ve ünlü Van Gogh Müzesi, eşsiz bir işbirliğine imza attı. Bu işbirliği kapsamında, Vincent van Gogh'un dünyaca ünlü tablolarının yüksek detaylı dijital ikizlerini oluşturmak amacıyla özel bir 3D tarayıcı geliştirildi. Van Gogh'un kalın boya sürüş tekniği olarak bilinen 'Impasto' stili, projenin de adı oldu: Impasto Projesi. ASML ve müze uzmanları tarafından geliştirilen bu tarayıcı, her bir tablo için yaklaşık 100 gigabayt veri üreterek en ince fırça darbelerini bile dijital ortama aktarabiliyor.
Van Gogh Müzesi küratörlerinin büyük bir hayali vardı: Tıpkı Google Haritalar gibi, tabloların katmanlarını ve dokusunu detaylı inceleyebilecekleri dijital bir platform oluşturmak. Bu fikirle bölgenin önde gelen teknoloji şirketi ASML'nin kapısını çaldılar. Başlangıçta sıra dışı görünse de, ASML'nin çip üretiminde kullandığı nanometre hassasiyetindeki ölçüm teknolojilerinin, tabloların yüzeyini detaylı taramak için de potansiyel taşıdığı anlaşıldı. Hem Van Gogh hem de ASML'nin Hollanda'nın kültürel ve teknolojik mirasının önemli bir parçası olması, bu işbirliğini daha da anlamlı kıldı.
Pilot program 2017 yılında başladı ve elde edilen başarılı sonuçların ardından 2019'da kapsamı genişletildi. Projedeki çalışmalar hız kesmeden devam ediyor ve mevcut planlara göre işbirliği en az 2028 yılına kadar sürecek.
Tarayıcı Nasıl Çalışıyor?
Impasto Projesi için geliştirilen tarayıcı, raylı bir sistem üzerinde hareket eden, yaklaşık ayakkabı kutusu büyüklüğünde bir cihaz. Bu sistem, tablonun onlarca farklı bölümünün fotoğrafını çekiyor. Her bir bölümün görüntüsü, kamera hafifçe farklı açılardan dört kez alınarak yakalanıyor.
Aynı bölgenin farklı açılardan çekilen bu görüntüler, özel yazılımın boya katmanlarının değişken kalınlığını, oluşan gölgeleri analiz ederek hesaplamasını sağlıyor. Bu sayede, fırça darbelerinin üç boyutlu yapısı detaylı bir şekilde ortaya çıkarılıyor. Tamamlanan bir 3D tarama görüntüsü, daha önce de belirtildiği gibi yaklaşık 100 GB boyutunda veri içeriyor.
ASML'nin normalde çip üretimi için geliştirdiği ölçüm ekipmanları nanometre (metrenin milyarda biri) düzeyinde hassasiyete sahip. Resim tarayıcısı bu ölçekten yaklaşık 100.000 kat daha büyük bir ölçekte çalışsa da, müzenin talep ettiği detay seviyesine ulaşmak için donanım ve yazılımda önemli uyarlamalar ve geliştirmeler yapılması gerekti.
Dijital ikiz oluşturmanın yanı sıra, tarayıcı önemli bir pratik fayda da sağlıyor: Tabloların başka kurumlara ödünç verilmeden önce ve geri geldikten sonra durumlarının otomatik olarak incelenmesi. Bu yeni araç sayesinde, tabloların taşınma, sıcaklık ve nem değişimleri gibi dış etkenlerden ne kadar etkilendiği detaylıca kontrol edilebiliyor. Elde edilen veriler, gelecekte bu değerli sanat eserlerinin daha güvenli bir şekilde taşınması ve saklanması için önemli bilgiler sunacak.
Sanata Katkı
ASML gibi dev bir teknoloji şirketinin, ana faaliyet alanı olmayan bu tür bir sanat projesine önemli kaynak ayırması dikkat çekici. Şirket, uzmanlığını ve ileri teknolojisini kültürel mirasın korunması ve incelenmesi için kullanmaktan memnuniyet duyuyor. Projede 10 ila 15 ASML çalışanının aktif olarak yer aldığı belirtiliyor.
Bu işbirliğinin bir sonucu olarak, Van Gogh Müzesi ziyaretçileri artık müze içindeki yeni bir bilim merkezini gezebilirler. Burada, eserlerin nasıl incelendiğini ve dijitalleştirildiğini gösteren 3D tarama ekipmanını ve diğer ilgili teknolojik araçları yakından görme fırsatı buluyorlar.
Diğer Müzelerden İlgi
Geliştirilen Impasto Projesi teknolojisi, dünya genelindeki diğer müzelerin de ilgisini çekmiş durumda. ASML, projenin fikri mülkiyet haklarını Van Gogh Müzesi'ne devretti. Bu durum, müzenin finansman ve diğer faktörlere bağlı olarak teknolojiyi gelecekte ticarileştirme olasılığını da beraberinde getiriyor.
